Oğlum Konuşurken Heyecanlandığında Kekeliyor, Ne Yapmalıyız?

Uzm.Dr. Faruk Akçay

Çocuk psikiyatri bölümü ve konuşma ve lisan patologuna başvurmalısınız. 5 - 6 yaşlarında ortaya çıkan kekemelik erkek çocuklarda kızlara oranla daha sık görülüyor. Sosyal yaşantıyı olumsuz yönde etkileyen kekemelik tedavisinde başarılı olmak için, geç kalmamak gerekiyor. Kekemelik, konuşma esnasında konuşmanın akıcılığını bozan duraklama, bazı ses ve sözcükleri tekrarlama ya da bir heceyi uzatarak söyleme ile kendini gösteren bir bozukluk olarak tanımlanıyor. Kekemeliğin tedavisinde tam iyileşmenin hiçbir zaman sağlanamaz: “Bu açıdan hastaya ‘kekemelik hayatınızdan tamamen çıkacak” dememek gerekir. Ancak erken dönemde başvuran hastalarda kekemeliğin büyük ölçüde kontrol altına alınması ve çok daha akıcı bir konuşmanın sağlanması mümkün.” Sebepleri Kekemelik birbirinden bağımsız birçok faktöre bağlı olarak gelişiyor. Bu sebepler şu başlıklar altında toplanıyor: Nörolojik Faktörler: Beyin ve sinirlerle ilgili iletim bozuklukları kekemeliğe neden olabiliyor. Solunum Bozukluğu: Solunum bozukluğu kekeme hastalarda sıklıkla görülüyor. Bu nedenle her kekeme hastaya solunum eğitimi verilmesi gerekir. Kalıtsal Etmenler: Anne - baba, 1. ve 2. derece akrabalarda kekemelik olması durumu tetikliyor. Sadece kekemelik değil aile bireylerinden birinde başka bir konuşma ya da lisan bozukluğu söz konusu olduğunda da kekemelik görülebiliyor. Psikolojik Sebepler: Aile problemleri, herhangi bir şeyden duyulan şiddetli korku da kekemeliğe sebebiyet verebiliyor. Bir çocukta kekemeliğin gerçek sebebini bilmek kolay değildir. “Kekemeliğin neye dayalı olarak geliştiği genellikle bilinmez ama bu durum tedaviyi çok da etkilemez. Sebep ne olursa olsun tedavi aynı şekilde yürür.” Kekemeliğin Yaşı Kekemelik genel olarak 5 -6 yaş arasında başlamasına karşın bazı çocuklarda 3 yaş civarında görülüyor. Nedeni bilinmemekle birlikte erkeklerde kızlara oranla daha sık rastlanıyor. Kekemeliğin şiddeti ise çocuk sosyalleştikçe, çevresindeki insanların sayısı çoğaldıkça artıyor. “ Çocuk heyecanlandığında, duygusal faktörler devreye girdiğinde, örneğin telefon konuşması sırasında kekemelik belirginleşir“ Ne Zaman Bir Uzmana Başvurmalı? Ne kadar erken dönemde bir uzmana başvurulursa tedavinin başarılı olma olasılığı o derece artıyor. Bu sebeple durum fark edilir edilmez bir hekime ve ardından konuşma ve lisan patoloğuna danışılmasında sonsuz fayda var. “3 yaşında bir çocuğa uygulanan tedavide konuşma bozukluğunun adını koymadan, terapi bile yapmadan, daha çok düşük ritimli konuşma ile olay kontrol altına alınabilecekken ergenlik çağında çok daha detaylı bir tedavi gerekir. Geçer diye beklememek, bir an önce bir uzmana danışmak tedavinin başarısı açısından çok önemlidir.” Tedavisi Tedavinin şekli ve süresi hastanın yaşına ve kekemeliğin şiddetine göre değişiyor. iki farklı tedaviden söz konusudur “Bir tedavi şekli akıcı konuşmayı sağlamaya yönelikken, diğeri kekemeliği ortadan kaldırmayı hedefler. Ancak tam bir iyileşme hiçbir zaman sağlanamaz. Kişi heyecanlandığında, sinirlendiğinde kekemelik tekrarlayabilir. Tedavide başta yoğun bir terapi uygulanır. Sonra terapi sayısı azaltılır. Çocuk kekemeliğin negatif etkilerini ne kadar az yaşayıp uzmana gelirse tedavi o kadar etkili olur.”