Merhaba, yüzümle ilgili problemim var. Her durumda, bazen de durup dururken yüzüm kızarıyor ve aynı anda terleme başlıyor. Bu durumdan çok rahatsız oluyorum, toplum içine giremiyorum, psikolojımi çok etkiliyor. Kendime güvenim azaldı. İnternette biraz araştırma yaptım. Bu hastalığa Freshing ya da sosyal fobi deniliyormuş. Bu hastalık nasıl geçer? Bir tedavisi var mıdır?
Uzm.Dr. Faruk Akçay
Sosyal fobinin gelişiminde, genetik, psişik ve sosyal faktörler ile, bunların etkileşiminin etkili olduğu düşünülüyor. Aile içi çatışma, kayıplar, ebeveyn tarafından uygun davranışı sergileme konusunda sürekli uyarılma ya da her davranışın onaylanmaması ve eleştiriyle karşılaşma, aşırı koruma, sosyal yoksunluk, sorun çözme becerileri konusunda yeterince destek olmama, alay konusu olma, küçük düşürücü şakalar gibi travmatik sosyal yaşantılar, sosyal fobinin olası etkenleri arasındadır. Başkaları tarafından izleneceği, konuşurken söyleyeceklerini unutacağı, hata yapacağı, yazı yazarken ya da yemek yerken ellerinin titreyeceği, yüzünün kızaracağı korkusunu duyan kişiler, bu durumda diğerlerinin onu zayıf, beceriksiz olarak değerlendirebileceğine ilişkin yoğun bir endişe duyarlar. Sosyal fobisi olan kişilerde, amirleriyle ya da yetkili birileriyle konuşmada ve haklarını savunmada güçlük çekme, hayır diyememe, aşağılanma ve başaramama düşünceleri sıklıkla görülür. Sosyal fobi, kişinin mesleki ya da akademik ortamlarda gerçek performansını göstermesine engel olabilir. Küçük düşme, becerememe korkusu ve eşlik eden yüzde kızarma, ellerde titreme, çarpıntı, nefes darlığı, baş dönmesi, bulantı ve karın ağrısı gibi fiziksel belirtiler hastanın korktuğu tepkilerle karşılaşmasına neden olup kaygılarını daha da artırabilir. Başkalarıyla etkileşime girmekten kaçınma ve yalnızlık, kendisinden beklenen performansı gösterememek, başarısızlık hissi, sıklıkla eşlik edebilecek depresyonun olası nedenleri arasındadır. Sosyal ortamlara girmeden ya da belli bir eylemi gerçekleştirmeden önce sakinleşmek amacıyla alkol ve madde kullanımı zamanla bağımlılığa dönüşebilir. Erken tanı ve tedavi, okul, iş yaşamı ve başkalarıyla etkileşimi gerektiren tüm alanlarda işlevsellik kaybının en aza indirilmesi için büyük önem taşımaktadır. Sosyal fobinin tedavisinde, farmakolojik ve psikoterapötik yaklaşımlar esastır. İlaç tedavisi doktor kontrolünde olduğu müddetçe bağımlılık yapmaz, hatta sosyal fobiye ikincil gelişebilecek madde bağımlılığını önlemede yarar sağlar. Psikodinamik yaklaşımlı tedavi, bilişsel ve davranışçı yöntemlerle (yüzleştirme-gerçek yaşamda alıştırma, sosyal beceri eğitimi, gevşeme egzersizleri)oldukça başarılı sonuçlar elde edilebilir. Geçmiş olsun.