Dr. Hastane.Com.Tr Doktoru Hastane.com.tr
Aft ağız içerisinde sıklıkla yanak ve dudak mukozasında, dil üzerinde, yumuşak damakta, farenkste, diş eti üzerinde görülen solgun sarı-kırmızı hale ile çevrili oldukça ağrılı ülserleşmiş lezyonlardır. Toplumun %18-20 az ya da çok aft sorunu ile karşı karşıyadır. Bayanlarda daha sıklıkla rastlanır. Aft genellikle tek olarak seyretse de aynı anda birkaç bölgede birden görülebilmektedir.
Aftın oluş nedenini belirlemek için çeşitli araştırma yapılmıştır. Ancak aftın oluşumunu hızlandırıcı ve seyrini kötüleştirici birçok faktör faktör saptanmasına karşın oluş nedeni tam olarak belirlenememiştir.
Bu nedenle aft oluşumunu hızlandıran ve iyileşmesini geciktiren faktörlerden bahsetmek mümkündür.
Aft Oluşumunda Hangi Faktörler Önemlidir?
Stres
Günümüzde migren, yüksek tansiyon ve gastrit gibi birçok hastalığın nedenleri arasında kabul edilen stres aft oluşmasının en önemli nedenlerinden birisidir.
Hanımlarda premenstural gerginlik (adet öncesi dönem) de aft oluşumunu hızlandıran faktörlerdendir.
Yiyecekler
Turunçgiller, sirke, turşu, patates cipsi, tuzlu ve baharatlı çerezler gibi ağız mukozasını tahriş edebilen yiyecekler aft oluşumunu hızlandıran önemli faktörler arasında sayılmaktadır. Bunların yanı sıra bazı bünyeler için alerjik olabilen kara buğday, çavdar, arpa, çikolata, fındık, kabuklu deniz hayvanları, soya, domates, bazı patlıcan, elma, incir, peynir gibi yiyecekle de aft oluşumunu hızlandırırlar.
Travma
Yanak dil dudak ısırma, sert yiyeceklerin tahrişi ve yumuşak olmayan diş fırçalama işlemleri ve iyi adapte olmayan protezlerin neden olduğu vuruklar aft için uygun zeminin oluşmasına yardımcı olurlar.
Diş Macunu
Diş macunlarının temizleme özelliğini artırmak için köpük yapıcı olarak yapılarına katılan "sodyum lauryl sulhate" ( SLS ) mukoza hücrelerinin yıkımını artıran tahriş edici bir kimyasaldır. SLS bu özelliği ile aft oluşumu üzerine direkt etkili olan bir maddedir.
Özellikle aft sorunu olan kişilerin kullanabilmesi için günümüzde daha az oranda (%1.25) SLS içeren diş macunları üretilmektedir. (Tom's of Maine Natural Toothpaste, Oral-B Sensitive Fluoride Toothpaste.)
Sistemik Hastalıklar
Behçet Hastalığı:
Genital ülser, konjuktivit, retinit, lokositoz gibi, birçok sistemik belirtiler yanında ağız içerisinde oluşan tekrarlayıcı aftlarla kendini gösteren bir hastalıktır.
Birçok malign ve otoümmin hastalıklarla birlikte de tekrarlayıcı aftlar görülebilmektedir.
Diğer Nedenler
B12 vitamini ve demir noksanlığı, sigara içme, tütün çiğnemenin gibi alışkanlıkların de aft oluşumuna katkıda bulunan önemli faktörler olduğu bilinmektedir.
Uçuklar Yayılabilir mi?
Evet, uçukların patladığı an ile tam olarak geçtikleri ana kadar ki süre enfeksiyonun yayılması için en riskli dönemdir. Kendi göz ve genital bölgenize yayılabileceği gibi diğer insanlara da bulaşabilir.
Korunma İpuçları
Göz ve deri ile kaplı olmayan bölgelerinizi temastan koruyunuz.
Uçuğu sıkmayınız, koparmayınız.
Ellerinizi gözünüze ve diğer insanlara değmeden önce yıkayınız. Bütün bu tedbirlere rağmen bilinmelidir ki Herpes simpleks virüsü uçuk olmadan bile bulaşabilir.
Tedavi
Tedavi, uçuğun üzerinin virüse karşı bir madde ile kapatılmasıdır. Mesela %5 asiklovir merhem bunun için kullanılabilir. Henüz tedavi yoktur ama birçok araştırma yürütülmektedir. Hekiminize veya diş doktorunuza son gelişmeler hakkında bilgi danışabilirsiniz.
Aft Nedir?
Dil, yumuşak damak, dudak ve yanak içerisinde oluşan küçük, sığ ülserlerdir. Oldukça ağrılıdırlar ve 5 ile 10 gün sürerler.
Sebepleri Nelerdir?
En muhtemel olarak stres, travma, lokal uyarıcılar (domates, turunçgiller, bazı kuruyemişler gibi asitli yiyecekler) karşısında oluşan savunma sistemindeki yetersizlikten kaynaklandığı düşünülmektedir.
Aftlar Yayılabilir mi?
Hayır, bakteri veya virüsler tarafından oluşturulmadıkları için etraftaki dokulara veya başka kişilere bulaşmazlar.
Tedavi
Tedavi, sıkıntının giderilmesi ve üzerine enfeksiyon eklenmemesine yöneliktir. Üzerine uygulanan kortizon merhemler yardımcı olabilir. Maalesef, tedavisi henüz bulunmamaktadır.
Diğer Yaralar Ne Olabilir?
Ağzınız içerisinde iki haftadan fazla iyileşmeyen bir yaranız olursa hekiminize müracaat etmeniz gerekir.