KadıköyŞifa Ataşehir Hastanesi Plastik ve Rekonstrüktif cerrahi uzmanı Op. Dr. Gülden Avcı benler hakkında bilinmesi gereken en önmeli bilgileri derledi!
Cilt kanserinin en sık görülen 3 tipinden biri olan “malign melanom” genellikle benlerden gelişir. Ve bu tip cilt kanseri en kötü prognoza (gidişe) sahiptir. Bu nedenledir ki benler(nevüs) önem arz etmektedir.
Benler açık kahverenginden siyaha kadar değişebilen renklerde olabilirler. Doğuştan olabildikleri gibi sonradan kazanılmışta olan benler aslında melanosit denen renk hücrelerinden oluşurlar. Büyüklükleri çok değişken olabilmektedir. Dev boyutta olduklarında tüm bacağı, kolu, vücudun büyük bir kısmını kaplayabilmektedirler. Yüzeyleri düz olabildiği gibi kabarıkta olabilmektedir. Kimi zaman üzerlerinde kılda olur.
Benlerin kanserleşme olasılığı nedeniyle takibi önemlidir. Benlere alınan çarpma, vurma gibi darbeler bendeki hücreleri yorar ve kanserleşmeye eğilimi arttırır. Bu nedenledir ki özellikle çocuklukta doğuştan olan benlerin üzerinde sık yara açılması, örneğin diz bölgesinde var olan ve çocuğun düşmeleri sonrası bende açılan yaralar, benin kanserleşme olasılığını artıracaktır. Doğuştan var olan benlerin kanserleşme riski normalden biraz daha fazladır.
Anne - babaların bu konuda dikkatli olmaları çocuğu mutlaka güneşten korumaları ve benin olduğu bölgenin darbelerden olabildiğince sakınılması gereklidir. Riski yüksek benlerde, benlerin alınması en doğru seçim olacaktır.
Sonradan kazanılan benlerin en büyük sebebi ise güneş ışığıdır. Güneş yanıkları sonrası ve tekrarlayan güneş ışığına maruz kalmalar sonrası benler oluşur. Ve yine güneş yanıklarına bağlı olarak bu benler kanserleşir. Her güneş yanığı tehlikeyi arttırır. Özellikle çocukluk dönemindeki güneş yanıkları bu açıdan en risklidir. Hem ben sayısının artmasını engellemek hem de kanserleşme olasılığını azaltmak için güneşten korunmak çok önemlidir.
Burada güneşten korunmada ne yazık ki gün için yapılan en büyük yanlışlardan biri güneş koruyucu kremlerin sürülerek güneş ışınlarının en dik olduğu saatlerde güneş ışığı altında kalmaktır. Ancak güneş koruyucu kremlerin korumaları ile ilgili bilgiler şu an için ne yazık ki yeterli değildir. O nedenle güneş koruyucu kremlerin kullanılması yanında güneş ışınlarının dik olduğu saatlerde güneşe çıkılmaması ve güneş ışınlarını geçirmeyen kıyafetlerle güneş korunmasına destek olunması gerekmektedir. Güneş koruyucu krem sürülerek saatlerce güneş altında kalınması bir paradoks yaratmaktadır.
Benin çapı arttıkça kanserleşme riski artar. Benlerde son zamanlarda oluşan kızarıklık, üzerinde yara açılması, kepeklenme, renginde değişiklik, etrafa doğru büyüme, kenarlarında düzensizlik, asimetri oluşması, kabarıklaşma gibi belirtiler kanserleşme açısından kötü bulgulardır.
Bu tür belirtilerde kişi hemen doktora başvurmalıdır.
Şüpheli olan benlerin alınması tek tedavi yoludur. Ancak halk arasında benler alındığında kanserleşir gibi yanlış bir kanı bulunmakta. Ne yazık ki bu tam tersi eğer kanserleşmiş bir ben alınmazsa hayati tehlike içerir. Benler alınıp patolojik tetkike gönderildiğinde kesin olarak kanserleşip kanserleşmediği tanısı konur.