Okul sınavları, OKS, LGS, ÖSS, SBS derken öğrenciler sınav stresinin bunaltıcı etkisine giriyor. Sema Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Hasan Basri İzgi, sınav kaygısının, sınav öncesi öğrenilen bilginin sınav sırasında kullanılmasına engel olduğunu ve başarının düşmesine yol açabildiğini belirtti.
Ailenin beklenti düzeyinin yüksek olması, hedefi gözünde büyütme gibi nedenlerin sınav kaygısına neden olabileceğini ifade eden İzgi, diğer nedenleri ise şöyle sıraladı:
“Başarısızlık ve sınav sonuçları hakkında saplantılı düşünceler, çalışma zamanını dağınık ve plansız kullanma, verimsiz çalışma alışkanlıkları, sınavın kötü geçeceğine inanma, sınav esnasında yanlış kodlama ve hata yapma düşüncesi sorumlulukları erteleme, başarısız değerlendirilme korkusu, dikkati toplayamama ve aşırı heyecanlı olma korkusu.”
İzgi, sınav kaygısının, karın ağrısı, bağırsak hareketlerinde değişme (ishal, kabızlık), mide şikayetleri, nefes darlığı, kalp çarpıntısı, hızlı nefes alıp verme, terleme, titreme, baş ağrısı, baş dönmesi, huzursuz uyku, kabus görme, aşırı uyku, ya da uykusuzluk, yorgunluk belirtileri, yeme alışkanlıklarında değişme (iştahsızlık ya da aşırı yeme), organize olamama ve konsantrasyon bozuklukları gibi fiziksel belirtileri olabileceğini ifade etti.
Sınav kaygısının duygusal belirtilerine ilişkin de bilgi veren İzgi, “Duygusal belirtiler, endişe ve performansa yönelik zihinsel bir süreçtir. Sınav sonucuna ilişkin olumsuz düşünce, inanç ve beklentilerden oluşur. Sinirlilik, karamsarlık, hayal kırıklığı, korku, mutsuzluk, tedirginlik, beklentilere cevap verememekten kaynaklanan huzursuzluktur” dedi. Sınav kaygısıyla başa çıkmak için önerilerde bulunan Psikiyatri Uzmanı Hasan Basri İzgi şunları söyledi:
“Düşünce ve buna bağlı olarak duygu ve davranış biçiminizin objektif gerçeklere dayandırılması gerekir. Kendi kalıplaşmış düşüncelerinizin farkına varıp bu düşüncelerin alternatiflerini geliştirme sınav kaygısıyla başa çıkmanın önemli bir bölümüdür.
Değerlendirmeleriniz ve yaklaşım biçiminiz problemi çözmenize dolayısıyla size yardımcı olmalıdır. Duygusal ve davranışsal tepkileriniz eğer problemi çözmenize yardımcı olmuyorsa yaklaşım ve yorumlayış biçiminiz gerçekçi değildir. Sağlıklı bir yaklaşım biçiminin çatışma ve gerginlik yaratmayan türden olması gerekir.
Yapanı değil yapılanı değerlendirmek gerekir. Yani kendi kişiliğinizin değil, o dersteki bilgi birikiminizin değerlendirildiğini gözden kaçırmamak gerekir.
Gereklilikler –meli, - malılar, kanunlar yerine tercihleriniz olmalıdır. Aksaklık ya da hatalar arzu edilmez. Ancak bu eksiklikler ve hatalar elinizi kolunuzu bağlayıp kilitlenmeyi değil olumlu bir şekilde yaklaşarak, akılcı bir şekilde öğrenmemizi sağlayan araçlardır.
Çevrenizin sizinle ilgili değerlendirme ve eleştirileri elbette ki önemlidir. Ancak yaptıklarınızdan hareketle kişiliğinizle ilgili değerlendirme ve yargılara varılıyorsa bu onların hatasıdır.
Etkili ders çalışma tekniklerini öğrenerek uygulamalısınız. Zamanı etkili kullanma yöntemlerini uygulayarak, kişisel gereksinimlerinize önem verin.
Stresten uzaklaşacak sosyal aktivitelere zaman ayırın. Sıkıntılarınızı paylaşacak insanlarla birlikte olun.
Fiziksel egzersizler yapın. Bu egzersizler adrenalin tükenmesini ve seratonin üretilmesini sağlar.
Düzenli beslenin, uyku düzeninize dikkat edin. Sınavın yaşamın ve öğrenmenin bir parçası olarak görün. Sınavı ölüm kalım meselesi olarak algılamayın.
Tüm bunları gerçekleştirmek için çaba harcıyor ancak kendi kendinize sınav kaygınızla başa çıkamıyorsanız bir uzman desteği almanız gerekebilir. Bu konuda destek alın.”
Sema Hastanesi