Sesteki çatallaşmalar, titreşimler, boğuk ses ve diğer tüm ses değişikliğine ses kısıklığı denir. Gırtlaktan daha aşağı seviyelerdeki rahatsızlıklar sesin cılız ve zayıf çıkmasına neden olurken, gırtlağın kendisi ile ilgili hastalıklarda sert, tırmalayıcı ve kısık ses oluşumuna neden olur. Ağız boşluğu ve dil hastalıklarında ise ses boğuk, burundan ve “ağızda sıcak patates varmışçasına” çıkmasına sebep olur.
Ses kısıklığı oluşturan pek çok sebep vardır. Bunlar arasında çok basit ve kendiliğinden iyileşebilecek sebepler olduğu gibi ciddi ve tedavisinin büyük ameliyatlar gerektirdiği hastalıklar da olabilir.
Ses kısıklığına sebep olabilecek hastalıklar arasında şunlar sayılabilir:;
- Larenjit (Gırtlak iltihabı)
- Ses tellerinde nodül, kist veya polip gibi iyi huylu kitleler
- Akciğer hastalıkları
- Ses teli hareketini sağlayan sinirlerin felci
- Alerji veya iltihaplara bağlı geniz akıntısı
- Mideden yukarı doğru asit kaçağının olması (reflü) ve şiddetli kusmalar
- Gırtlak ve çevresindeki dokuların tümörleri
- Ses telleri çevresine gelen darbeler
- Psikolojik sebepler
- Şeker hastalığı veya sinir sistemi hastalıkları gibi vücudun diğer bölgeleriyle birlikte ses telini de tutan hastalıklar
- Sigara, duman ve kimyasal gazlar gibi tahriş edici maddelere maruz kalmak
- Yanlış ses kullanımları(bağırma, çığlık, şiddetli ağlama ve öfke durumları)
Özetle kulak burun boğaz uzmanına ne zaman muayene olmak gerekir sorusunun cevabı olarak;
- Ses kısıklığı 2-3 haftadan uzun sürerse,
- Ses kısıklığı ile birlikte aşağıdaki belirtiler varsa:
- Soğuk algınlığı gibi belirli bir neden yokken ağrı bulunması,
- Öksürükle kan gelmesi,
- Yutma güçlüğü,
- Boyunda şişlik,
- Birkaç günden uzun süren tam ses kaybı veya seste şiddetli değişiklik olursa Kulak Burun Boğaz uzmanı ile görüşülmelidir.
Ses kısıklığı olduğu zaman ne hemen ciddi bir hastalık endişesine kapılmalıyız ne de çok küçümseyip muayeneyi ihmal etmeliyiz. Özellikle sigara içen, 50 yaşını aşmış ve 2 haftadan uzun süreli ses kısıklığı olan erkek hastaların mutlaka hekime başvurmaları ve dikkatli bir gırtlak muayenesinden geçmeleri şarttır.
Çünkü gırtlak kanserinin ilk ve en önemli işareti ses kısıklığı olup erken evrede saptandığında %100’e yakın oranda tedavi edilebilmektedir.
Ses kısıklığının tedavisi, ses kısıklığı yapan hastalığa göre değişir. Çünkü ses kısıklığı kendisi bir hastalık değil başka hastalıkların belirtisidir.