Kol-Bacak ve Boy Uzatma
Tanım
Boy uzaması, büyüme ile birlikte kol ve bacak kemiklerinin uç kısımlarında bulunan büyüme plaklarında kemik oluşumu ile gerçekleşir. Fizyolojik uzama özellikle buluğ çağında hızlanarak 18 yaş civarında büyüme plaklarının kapanması ile tamamlanır. Bu yaştan sonra artık uzama olmadığı gibi, uzama için ameliyat dışında da bir seçenek artık kalmamıştır.
Kol ve bacak ameliyatla uzatılabilmektedir. Boy uzatılması ise gerçekte cerrahi olarak her iki bacak kemiklerinin uzatılmasıdır. Bu uzama esnasında diğer bacak dokuları da birlikte uzayarak kol, bacak ve de boy uzamış olur.
Tarihçe
Kol, bacak ve boy uzatma işlemi yaklaşık 50 yıldır çeşitli yöntemlerle yapılabilmektedir.
İlizarov sirküler fiksatör yöntemi, bilinen en eski ve en yaygın kullanılan yöntemdir.
Bu yöntemde kol ya da bacak kemiği cerrahi işlemle kesilerek her iki kemik parçasına 1,5-2 mm çelik teller bir taraftan sokularak diğer taraftan çıkarılmak sureti ile takılır. Bu şekilde en az 8 tel takılır. Bu teller alüminyum, çelik ya da karbondan yapılan (en az 4) halkalardan oluşan fiksatöre tutturularak gerilir. Bu sistemde damar sinir zedelenmesi ve enfeksiyon en önemli komplikasyonlardandır. Ayrıca hasta uyumu ve konforu açısından en sıkıntılı yöntemdir.
Wagner ve De Bastiani yöntemleri Monolateral pin türü fiksatör yöntemleri olup İlizarov yöntemine göre fiksatör kaynaklı komplikasyonlar daha az ve hasta uyumu daha iyidir.
Kemik içine uzayan çivi uygulanması yöntemi hasta uyumu açısından en tercih edilebilecek yöntemdir. Ancak bu sistem her hastaya uygulanamamaktadır. Yeni bir teknik olması nedeni ile eğitim süreci tamamlanmamıştır. Ayrıca uzatma süresince hastanın üzerine basmasına müsaade edilmez ve tekerlekli sandalye kullanması tavsiye edilir. Enfeksiyon gelişmesi durumunda ise işleme devam edilemeyeceği gibi ciddi bir enfeksiyonla da uğraşmamız gerekecektir. Bununla birlikte en pahalı yöntemdir.
Holyfıx Yöntemi İle Uzatma
HOLYFIX Yöntemi 12 yıldır uygulanmakta olan Monolateral pin türü bir yöntemdir. Wagner ve De Bastiani yöntemlerinin geliştirilmiş şeklidir. Yani kemiğe tek taraflı dışarıdan takılan çivilerin HOLYFIX cihazına takılması ile oluşur. Çiviler damar ve sinirin olmadığı, cilde en yakın ve en güvenli bölgeden takılır ve çiviler kemik içerisinde kalır; karşıya geçmez. Enfeksiyon çok daha azdır ve işlemin tamamlanmasını engellemez. Ayrıca HOLYFIX yönteminin bir parçası olan HOLYPIN sayesinde bu risk minimuma indirilmiştir. HOLYFIX özel alüminyum ve titanyum alaşımından yapılması nedeni ile daha hafif ve MRI uyumludur. Sistem biyomekanik olarak son derece stabil ve güvenli olup tedavi süresince hasta üzerine basarak yürüyebilir. Uzatma işlemi çok pratiktir; hasta tarafından kolayca yapılabilmektedir. Ayrıca HOLYFIX, kemik oluşumunu hızlandıran ve kısalma oluşturmadan kemiğe yük aktaran (dinamizasyon) özel tasarıma sahiptir.
Uzatma İşlemi 6 Safhadan Oluşmaktadır:
1. Muayene ve Tetkik
Hasta merkez kliniğimizde kabul edilir. Gerekli muayene, görüşme ve ön bilgilendirme yapılır. Radyolojik tetkikler ve ölçümler, diğer gerekli tetkikler yapılır. Radyolojik ölçümler ve tetkiklerle tekrar muayene ve değerlendirme yapılır. Hasta detaylı olarak bilgilendirilir. Ameliyat ve ameliyat sonrası planlanarak ameliyat günü belirlenir.
2. Ameliyat
Hastanın ameliyattan en az bir gün önce hastaneye gelerek ameliyat öncesi tetkikleri yaptırması, hastane ve tedavi ekibini tanıması yerinde olacaktır. Ameliyat genel anestezi veya spinal anestezi altında yapılır. Buna anestezi doktoru ile hasta birlikte karar verirler.
Ameliyatımız genellikle turnike altında olur ve kansız ameliyat yapılır. Dolayısı ile kanama çok azdır. Hastaya kan verilmesi gerekmez.
Kol-Bacak Uzatma:
Uzatma düşünülen kemik miktarı 5 cm'ye kadar tek seviyeli, 5 cm'nin üzerinde uzatılacaksa iki seviyeli kesi yapılır. Kemik kesilmeden önce kesilecek bölgenin her iki yanına hastanın vücut ağırlığına göre iki veya üçer çivi uygulanır. Uygun HOLYFİX fixatör hazırlanarak uygulanır.
Ameliyat için cilt kesisi her seviye için 3-4 cm olup estetik olarak içerden dikilir ve alınacak dikişler olmaz. Tek bölgeli tek kol-bacak uzatma ortalama 40 dakika, çift bölgeli tek kol-bacak uzatma 60 dakika.
Boy Uzatma:
Boy uzatma işlemi her iki bacak uzatma işlemidir. Her iki bacak aynı anda uzatıldığında boy da uzamış olur. Boy uzatma işlemi tek seviyeli (5 cm kadar) 90 dakika, çift seviyeli (10 cm kadar ) 2-2,5 saat sürer.
3. Hastanede Yatış
Hastanede tek kişilik odalarda bir kişi refakat edecek şekilde kalınır.
Tek kol ya da bacak uzatılacaksa 2-3 gün kalınır. Eğer boy uzatılacaksa 4-7 gün kalınır. Bu sürede tedavi ve sonrası, uzatma işlemi ile ilgili hasta bilgilendirilir. Koltuk değnekleri ile yürüme ve çivi dibi bakımı öğretilir. Hastaya fizik tedavi eğitimi verilerek eksersizleri yapılarak öğretilir. Uzatma işlemi uygulamalı olarak öğretilir.
4. Uzatma Süreci
Uzatma işlemine hastanede başlanır. Uzatma hastaya öğretilerek her uzatma seviyesi için dört eşit parçada (4x0.25mm) günde toplam 1mm uzatır.
Hasta bu süre zarfında evine taburcu edilir. Daha fazla gözetimimizde kalmak isteyen hastalar hastanemizde ya da merkez kliniğimiz bitişiğinde bulunan otel de kalabilirler. Bu süre zarfında hastamız koltuk değnekleri ile basarak yürütülür. Hasta, uzatma süresince germe, adale ve eklem hareketlerini koruma egzersizleri yapmalıdır. Haftada bir çivi dibi pansumanı yapılması önerilir. 15-30 günlük periyotlarla klinik ve radyolojik radyolojik kontrolleri yapılır.
5. Kemik Kuvvetlenmesi (Konsalidasyon)
Uzatma işlemi tamamlandıktan sonra Uzatılan kemik bölgesinin hale gelmesi için geçen süredir. Bu süre uzatma süresi ile birlikte takribi her cm için ortalama bir aydır. 20-30 günlük periyotlarla kontrollere çağrılı.
6. Sistemin Çıkartılması
Uzatma işlemi ve konsalidasyon tamamlanmasını mütakip sistem çıkartılır. Sistem hastanede lokal anestezi altında veya anestezisiz kolayca acısız olarak çıkartılır. Vücutta başka bir materyal kalmaz.