Kök hücre, embriyonik ve yetişkin olarak iki kısımda incelenmektedir. Son yıllarda doğuma yardımcı uygulamalarda kullanılmasına gerek olmayan hücreler, çiftlerin müsaadesi ile kök hücre çalışmalarında kullanılmaktadırlar.
Hücre nedir?
Okulda ve hayatın birçok alanında duyduğumuz gibi hücre, insanların doku ve organlarını oluşturan en küçük yapı taşıdır. Sağlıklı bir insanda var olan hücreler, sürekli olarak kendini yenilemeli, çoğalmalı ve onarmalıdır.
Kök hücreler: Kök hücreler, sınırsız çoğalır ve kesinlikle çoğalmayı bırakmazlar. Ayrıca kök hücreler, tüm koşullar oluştuğunda vücutta ihtiyacı olan doku veya organa uyumlu hücreye dönüşebilmeleri nedeniyle acil durumlarda vücudun kurtarıcısı olmayı başarmaktadırlar. Bu özellikleri sayesinde kök hücreler, kurtarılması gereken doku ve organların yardımına koşuyor, hasarlı dokulardaki hasarların giderilmesi sürecini hızlandırıyorlar.
Kök hücreler; Asıl olarak kök hücre çalışmaları ortalama 50 yıl önceye dayanmaktadır. Kanser hastalıklarının artmasıyla birlikte uzmanlar, kemik iliğinden alınan hücrelerin kan hücresine dönüştüğünü buluyorlar ve bununla birlikte tıp alanında büyük bir çığır açılmış oluyor. Yapılan araştırmalar sonucunda insanlardan alınan kök hücrelerin kas, damar ve kemik hücrelerine de dönüşebildiği bulunduktan sonra kök hücre tedavisi sadece kan kanseri hastalığına çare olmaktan çıkmış, hemen tüm hastalıkların tedavisinde büyük rol oynamaya başlamıştır. Yapılan araştırmalarda bulunan diğer bir şey de; kök hücrelerin kemik iliğinde bulunduğunun yanlış olmasıdır.
Kök hücreler, kemik hücreleri dışında kas, sinir, göz, deri ve karaciğer gibi doku ve organlarda da mevcuttur. Hatta bilim insanları o kadar ileri gittiler ki; 1998 yılında yapılan incelemeler sonucunda insan embriyosundan da kök hücre elde edileceğinin farkına varıldı. İşte bu sırada kök hücrenin tüp bebek tedavisi yoluyla elde edilmesinin de önü açılarak tıp dünyasında eni bir çığır açılmış oldu. Bazı durumlarda erişkin kişilerden alınan kök hücreler, insan vücudundaki tüm hücreler ile uyum sağlamakta sorun yaşayabilirler. Bu durumda da embriyodan alınan kök hücre sayesinde sorunun giderilmesi sağlanmaktadır. Embriyodan alınan kök hücreler, vücudun tüm doku ve organlarına dönüşebilmektedirler ve kesinlikle bu konuda bir sınırlama yoktur. Embriyodan elde edilen kök hücreler ile şu an çalışmalar devam etmesine karşın halen kanser vb. kalıtsal hastalıkların oluşturduğu doku ve organlara aktarımı konusundaki kararlılığı test edilmemiştir.
Kısırlık tedavisinde kök hücre dönemi
Son yıllarda hız kesmeden devam eden araştırmalar sonucunda kök hücrelerin kısırlık ( tüp bebek ) tedavisinde de etkin olarak kullanılacağı belirlenmiştir. Araştırma ve çalışmaların hızla devam etmesine karşın henüz Alzheimer, Parkinson gibi hastalıkların kesin tedavisinin kök hücreler yardımıyla bulunduğunu söylemek erken olacaktır. Kök hücrelerin amacı yukarıdaki tanımlamalar ile sınırlı olmayıp, sadece hastalıkların tedavisinde kullanılmak değil, tedavide aktif rol oynayacak ilaçların yapımının da sağlanmasıdır. Bunun yanında kök hücrelerim embriyolardan nakli sağlanmasıyla birlikte kısırlık sebepleri tam olarak belirlenebilmekte ve gelecek nesillere bunun aktarılmasının önüne geçilmektedir.
Kök hücre çalışmalarında hedeflenen şey nedir?
Kök hücrelerinin üretimini yardımcı üreme teknikleri sağlamaktadır. Kök hücre elde edilmesindeki en etkili kaynaklar embriyo ve embriyo dışı dokulardır. İnsanoğlu, bilim konusunda her zaman hayalci yaklaşımlar sergilemektedir. Bu konuda da yine aynı şartların oluştuğu bilinmektedir. Kök hücreler ile asıl amaç, şu anda insanlarda görülen tüm hastalıkların giderilmesini sağlamak, sonrasında da gelecek nesillere bu hastalıkların aktarımının engellenmesi ve embriyolardan alınan kök hücreler yardımıyla kısırlık olayının tamamen ortadan kaldırılmasıdır.
Kök hücrelerin kısırlık ve tüp bebekle birlikte son yıllarda anıldığını görmekteyiz. Bundaki en büyük etken, sperm üretimi olmayan erkeklerde sperm üretiminin sağlanması, daha doğrusu sperm varlığı olan ancak yumurtayı dölleyecek kabiliyeti olmayan hücrelerin bunu başarması amaçlanmaktadır.