Dünya genelinde kalp krizinin görülme yaşı genellikle 65 iken bu oran Türkiye'de 10 yıl daha erken olduğu bilinmektedir. Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) verilerine göre dünyada en çok ölümün nedeni olarak görülen kalp ve damar rahatsızlıkları nedeniyle, 2030 yılından itibaren yılda 23 milyonu aşkın kişinin hayatını kaybedeği belirtilmektedir. Kalp krizine ait detaylı bilgileri haberimizde sizeler için derledik.
KALP KRİZİ NEDİR?
Günde ortalama 100 bin kez kasılarak neredeyse 8000 litre kan pompalanmasını sağlayan kalbimize giden koroner damarların tıkanmasından dolayı kalp kaslarının zarar görmesi işlemine kalp krizi denmektedir. Tıptaki ismi "miyokard enfraktüs" olarak bilinen kalp krizi, sonrasında kesilen kan akışı nedeniyle hem kalp hem de diğer organların ciddi şekilde hasar görmesi mümkündür.
KALP KRİZİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kalp krizinin bilinen en önemli belirtisi şiddetli göğüs ağrısıdır. Göğüs kafesinde yoğun ve şiddetli baskı ve ağırlaşma hissi gözlemlenmektedir. Bu ağrıya ek olarak sırt, kol, karın ve boyunda da ağrı olabilir veya göğüs ağrısı bu bölgelere yayılabilir. Kalp krizinin en bilinen diğer belirtileri ise sağ kolda ve sol el parmaklardaki uyuşma hissidir. Bu belirtiler dışında kalp krizi her zaman şiddetli semptomlar ile kendisini belli etmez. Baş dönmesi, çene ağrısı, sırt ağrısı, ani terleme, mide bulantısı ve kusma, nefes almada zorluk, ritim bozukluğu gibi semptomlarlada kendisini gösterebilir. Bununla birlikte kalp krizi hiçbir belirgin semptom göstermeyebilir. Bu duruma "Gizli Kalp Krizi" denmektedir.
KALP KRİZİNİN NEDENLERİ NELERDİR?
Kalbi besleyen damarlara pıhtı atması ya da tıkanması, damardaki plakların yırtılması gibi nedenler kalbi oksijensiz bırakarak kalp hücrelerinin ölmesine ve kalp krizine neden olur. Bu duruma neden olacak riskler ise genetik ve yaştır. Ailede daha önce kalp krizi geçirmiş birinin geçirmeyen birine oranla kalp krizi geçirme olasılığı daha fazladır. Diyabet ve hipertansiyon sahibi kişilerde kalp krizi riski taşımaktadır. Bunların dışında kalp krizi riskine günlük alışkanlıklarınızda neden olabilir. Aşırı alkol ve sigara tüketimi, aşırı stres, gerginlik, yoğun üzüntü, obazite de kalp krizi riskini yükseltmektedir.
KALP KRİZİ GEÇİRDİĞİNİZİ NASIL ANLARSINIZ?
Göğüste ani ağrı ya da baskı
Sağ kolda uyuşma veya sol el parmaklarında uyuşma
Kalp çarpıntısı
Ani terleme
Mide bulantısı ve kusma
Çene ağrısı
Sırt ağrısı
Baş dönmesi
Nefes darlığı
Bu belirtilerden bir veya birden fazlasını gözlemliyorsanız zaman kaybetmeden 112 aramanızı ve en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız önemlidir.
KALP KRİZİ ANINDA YAPILMASI GEREKENLER?
Eğer siz ya da bir yakınınız kalp krizi geçiriyorsa, en önemli öncelik acil olarak sağlık kuruluşu desteğidir. Destek gelene kadar oturur pozisyona geçin ve oksijen alımı için kravat ya da gömlek varsa boyun kısmının rahatlatın. Burun deliklerini kapatıp şiddetli şekilde öksürün ve tablet asprin çiğneyin. Varsa cam veya kapının açılıp temiz hava alımını sağlayın.
KALP KRİZİ BELİRTİLERİ NE KADAR SÜRER?
Kalp krizi yaşamsal fonksiyonlara etki ettiğinden dolayı kesin süresi ne yazık ki bilinmemektedir. Belirtilerin süreleri metabolizma ve krizin şiddetine göre değişiklik gösterebilir. Bazı belirtiler uzun süre devam edebilir. Kalp krizinin en belirgin özelliği olan göğüs ağrısı genellikle 20 dakika kadar sürmektedir. Bunun ile beraber ağrıyla birlikte diğer belirtiler gözlemleniyor ya da ağrı 20 dakikadan fazla devam ediyorsa zaman kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanızı öneririz.