Dünya şişmanlıyor. Obezite ise en büyük sorunların başında geliyor. Haliyle birçok sağlık problemi de tüm bunlara paralel olarak hayatımızın merkezine yerleşiyor. Yanlış beslenme ve hareketsiz yaşam bizi hastalıkların pençesine bırakıyor. Tıpkı karaciğer yağlanmasında olduğu gibi…
NORMALİN ÜSTÜNDEKİ KARACİĞER YAĞLANMASINA DİKKAT!
Tıp dilinde "steatoz" olarak bilinen karaciğer yağlanması, karaciğer hücrelerinde çeşitli nedenlerden dolayı fazla yağ birikmesiyle meydana gelen bir sağlık problemidir. Normal durumda karaciğerde belli oranda yağ bulunur ve bu yağ karaciğere zarar vermez. Ancak normalin üstündeki yağlanmalar, karaciğer fonksiyonlarını kısıtlarken yapısal değişikliklerin oluşmasına sebep olur.
KARACİĞER YAĞLANMASINA SEBEP OLAN UNSURLAR;
Obeziteden alkole kadar birçok faktöre bağlı olarak ortaya çıkan karaciğer yağlanması, Türkiye'de her 4 kişiden 1'inde görülüyor.
- Aşırı alkol tüketimi: Alkol tüketimi aşırı bir durum olduğunda karaciğerde yağlanma başlayabilir. Çünkü alkol, karaciğerin yağ metabolizmasındaki işlevine zarar verir ve yağın karaciğer hücrelerinde birikmesine neden olur.
- Obezite: İnsülin direnci, hormonal nedenler ya da kötü beslenme alışkanlıkları nedeniyle alınan fazla kilolar vücutta yağ hücrelerinde depolanır. Fazla kiloların artmasıyla hücreler yağ depolayamaz hale gelir ve burada depolanamayan yağlar karaciğer gibi organlarda depolanmaya başlanır.
- İnsilün direnci: Genetik nedenler dahil olmak üzere kötü beslenme gibi faktörler vücutta insülin direncini ortaya çıkabilir. İnsülin hormonuna karşı vücutta hücrelerin direnç göstermesi sonucu pankreas daha fazla insülin salgılamaya başlar ve insülin hormonundaki bu artış sonucu kandaki ve karaciğerdeki yağ asitlerinde artış görülür. Sonuç ise, karaciğer yağlanması.
Bu üç önemli faktörün dışında;
- Kanda trigliseridlerin yüksek seviyelerde olması,
- Ani kilo kayıpları,
- Tip 2 diyabet
- Yüksek kolesterol
- Wilson hastalığı
- Bazı ilaçlar,
- Bakteri ve virüsler
BU BELİRTİLER ALARM VERİYOR
Birçok hasta ilk aşamada bu problemi fark etmediği gibi kendinde hastalığa dair semptomları gözlemleyemez. Ancak yağlanma ilerledikçe karaciğer fonksiyonları bozulmaya başlar. Bu bozulmalar sonucunda vücut birçok belirti göstermeye başlar. Bu belirtiler;
- Midede şişkinlik ve hazımsızlık,
- Mide bulantısı, kusma refleksi,
- Kilo ve güç kaybı,
- İştahsızlık,
- Halsizlik ve yorgunluk,
- Nefes ve vücutta oluşan kötü kokular,
- Vücut ısında düşme,
- Gözlerde kızarma ve sararma,
- Ciltte kaşıntı ve kızarıklık,
- Boyun ve koltuk altında görülen renk değişimleri
Risk grubunda kimler yer alıyor
Eğer ailenizde karaciğer problemi geçirmiş kişiler varsa, sağlıksız bir beslenme düzenine sahipseniz, diyabet ve yüksek tansiyon problemleriyle uğraşıyorsanız, orta yaşın üstündeyseniz ve en önemlisi de fazla kiloluysanız karaciğer yağlanma riskiyle karşı kaşıya olabilirsiniz.
KARACİĞER YAĞLANMASI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Kan testi yoluyla karaciğerdeki bazı enzimlerin yüksek olup olmadığı kontrol edilir. Bazı enzimlerin yüksek olması karaciğer yağlanmasına işaret eder. Bunun dışında ultrason, bilgisayarlı tomografi gibi cihazlar yardımıyla karaciğer dokularındaki hasarlar göz önünde bulundurularak yağlanma olup olmadığı teşhis edilebilir. Ayrıca karaciğer biyopsisi kesin bir tanı edinmenizi sağlar. Bu yöntem yağlı karaciğer bulundurma konusunda yüksek risk taşıyan grupta kullanılır.
KARACİĞERDEKİ YAĞLANMAYI DURDURMAK MÜMKÜN MÜ?
Karaciğer yağlanmanın en büyük sebebi alkoldür. Eğer karaciğer yağlanması alkole bağlı olarak görülüyorsa bu durumu düzeltmek için en etkili tedavi yöntemi alkolü bırakmaktır. Alkolü bırakan hastanın karaciğeri 6 hafta sonra eski fonksiyonlarını kazanmaya başlar. Alkolü bırakmadığı sürece karaciğerdeki yağlanma ve buna bağlı gelişen hasarlarda düzelme olmaz.
Alkol dışında meydana gelen karaciğer yağlanmasının tedavisinde birçok ilaç kullanılmaktadır. Ancak bu noktada kesin bir fayda görülmemektedir. Bu hastaların yapması gereken ise yaşam tarzlarını değiştirmektir.
KARACİĞER YAĞLANMASININ ÖNÜNE GEÇMEK İÇİN ÖNERİLER;
- Sağlıklı bir diyet programı uygulayın ve düzenli bir beslenme rutini belirleyin.
- Sebze ve meyveye hayatınızda daha fazla yer açın.
- Alkol ve sigaradan uzak durun.
- Spora başlayın ve haftada en az 3 gün egzersiz yapın.
- Fazla kilolarınızdan bir an önce kurtulun.