Temiz, düzgün ve parlak cilt bizim estetik görünüşümüzde önemli yer tutar. Vücudumuzun diğer kısımlarına göre cilt bakımına daha fazla zaman ve para harcamaktayız. 7 metrekarelik cildin sağlıklı korunması güzel görünmesinin dışında önemli bir çabadır. Değişik yollardan zarar gören cildin gerekli bakımı yapılmalıdır.
Cilt enfeksiyon ve toksinler için ilk savunma hattıdır ve vücut iç ısısını korur. Cilt güneş ile sentez yaparak vitamin D oluşturur ki bu vitamin pek çok hastalıklarda önemli rol oynar.
Cilt algıları sayesinde ağrı ve haz mesajları alınır, ayrıca soğuktan ve fiziksel zarar verecek şeylerden korunmak için vücuda uyarılarda bulunur. Cinsel uyarılmanın da esasını oluşturur.
Cilt aynı zamanda vücudun sağlık durumu yansıtıcısıdır. Kuru,dökülen cilt parçacıkları sedef ve karaciğer hastalıklarını işaret eder.
Doğru cilt bakımını uygulayabilmek için vücudun en geniş organına ait anatomik dersler;
Cilt üç tabakadan oluşur. En alttaki yağ tabakası çarpmalara ve parçalanmaya karşı koyar ve izolasyon görevi görür. Bu tabakanın üstünde yer alan alt deri kuvvetli, esnek fiber ve kolajenden oluşmuştur. Millerce uzunluktaki kan damarları burada bulunur ve dışısının düşmesi veya yükselmesi sonucu genişler veya daralır. Kıl bezcikleri, sinir ağı ve salgı bezi içerikleri burada muhafaza edilir. Ter salgı bezleri vücudun aşırı ısınmasında günde bir litre ter üreterek serinlemeyi sağlar.
Yağ içeren salgı bezleri”sebum”diye isimlendirilen yağlı balmumu benzeri sıvı üreterek üst derinin yağlanmasını ve su geçirmezliğini sağlar. Sivilceler de gözenekleri kapatırlar. Dış dünya ile irtibatı olan korunmasız cilde koruma sağlar.
Üst deri “stratum corneum” diye isimlendirilen güçlü, sert hücre tabakasını ihtiva eder. Ciltte epidermisin altında bulunan boynuzumsu hücrelerden yapılı bu tabaka özel bir bariyer görevi yapılarak ciltten iyonize ve hidrofil maddelerin emilmesini engellerler.
Her 5 haftada bozulan hücreler yenisi ile yer değiştirir. Cilt hücreleri yatağımızda döndükçe ve kıyafetlerimize sürtündükçe devamlı dökülürler. Bir kişi yılda ortalama 4 kg deri dökerler. Bu tabii değişim deri içindeki yağlı maddelerin serbest hareketi sonucu satıh tabakasında koruma sağlar. Dış deri ayak tabanı ve avuç içlerinde daha kalın, dirsek bilek arası ve göz çevrelerinde daha incedir.
Dış deri melanosit içerir. Bunun ürettiği koyu renkli boya maddesi deriye rengini verir ve güneş enerjisini emer. Bu tabaka elementleri en fazla açığa çıkarır ve en çok zarar gören bölgedir.
Cilt kuru ve dökülen bir hal alırsa elementlere karşı etkili koruma sağlayamaz. Nem ve yağ bileşiklerini kaybetmemek önemli bir etkendir. Nem yukarıya doğru yükselir ve satıhtaki hücreleri nemlendirir ve kanalların temizlenmesi için önemlidir.
Sabun kirlerin temizlenmesi için iyi iş görür. Duş aldığınızda yağlar su içinde çözülür ve atılması kolaylaşır. Sert sabunlar üst tabakadaki koruyucu lipidleri hasara uğratırlar. Su geçirmeyen tabakanın korunması için koruyucu tabakayı soyan nemlendirmeyi bozan şeylerden sakınınız ve onların yerine koruyucu olanları seçiniz.
Sağlıklı Cilt Reçetesi;
Banyo suyunuza ¼ fincan zeytinyağı koyunuz,
Ölü derinin temizlenmesi için yumuşak fırça veya bez kullanınız,
Ciltin yağlanmasını sağlayan hafif bir vücut sabunu kullanınız,
Aşırı sıcak su kullanmayınız ve banyodan sonra kurulanmak için vücudu aşırı ovuşturmayınız,
Banyodan sonra nemliyken bir kat nemlendirici uygulayın,
Cildi hassaslaştıran aşırı koku ve boya içeren maddelerden uzak durunuz,
Hücre yenilenmesini sağlayan yüksek oranda çinko ve C vitaminli yiyecekler yiyiniz.
Dr. Mehmet Öz