Uzun bir yaz tatilinin ardından yeni eğitim ve öğretim dönemine başlayacak olan çocuklar okula adapte olmakta güçlük çekebilirler. Daha öncesinde ana sınıfı ve okul öncesi eğitime gitmemiş çocuklar için bu süreç çok daha kaygı verici olabilir. Tatil rahatlığının ardından çocukların derslere, öğretmenlere ve okul kurallarına hemen adapte olmalarını beklemek yanlıştır. Yeniden okul hayatına alışmak her çocuk için mutluluk verici bir süreç olmayabilir. Okul hayatına, oradaki değişikliklere alışmanın bir süreç olduğu ebeveynlerin anlaması gereken en önemli noktadır.
Çocuğun okula adaptasyonunda anne baba desteği şart
Çocuk okula gitmeye duygusal açıdan hazır değilse okula gitmek istemeyebilir. Çocuğun okulla gitme düşüncesine nasıl tepki verdiği bir önceki sene okulla, derslerle, arkadaşlarıyla ve öğretmenleriyle arasının nasıl olduğuna bağlıdır. Eğer bir önce ki sene herhangi bir sorun yaşamadıysa okula daha çabuk adapte olur. Anne baba önceki yıllarla ilgili olumlu anıları hatırlatarak çocuğu motive etmeye çalışmalıdır.
İlk defa okula başlayacak çocuk bu sürece nasıl hazırlanmalı
Anaokuluna gitmeyip doğrudan ilköğretime başlayan çocuklar daha farklı bir ruh hali içinde olurlar. Çocuk anne babadan ayrılacağı için endişe, hiç tanımadığı yepyeni bir ortama gireceği için ise cesaretsizlik ve heyecan duyabilir. Bazen de anne babalar çocuklarından ayrılmaya hazır olmadıkları için bilinçsizce yaptıkları basit hatalar ve aşırı korumacı tavırlarıyla çocukların cesaretini kırabiliyorlar. Bu yüzden ebeveynlerin çocukları mutlaka destekleyici ve cesaretlendirici olmaları gerekiyor. Çocuğun yaşam tarzının bir anda değişmesi okulunu, arkadaşlarını, öğretmenlerini tanıması ve kabul etme süreci stres yaratacak bir durumdur. Okulla ilk gittiğinde kendini yepyeni bir sosyal ortamın içinde bulacaktır. Üstelik bir de okuldaki ödev ve sorumlulukları yerine getirmek zorunda kalacaktır. Yetişkinler olarak bizler bile yeni bir işe ya da daha önce bulunmadığımız sosyal bir çevreye girdiğimizde acaba "beni nasıl algılayacaklar" ya da "kabul görecek miyim" endişesi yaşıyorsak, çocuğun bu kadar hızlı bir değişime hemen uyum sağlamasını beklemek doğru olmaz.
İlk defa okula başlayacak olan çocuğa okulun sıkıcı değil, yeni arkadaşlar edineceği güzel bir ortam olduğundan bahsedilmeli çocuğun zihnindeki endişeler ve soru işaretleri giderilmeye çalışılmalıdır.
Çocuk okula uyum süreci yaşıyorsa neler yapılmalı
Bazı çocuklar yeni durumlara geç alışırlar, geç arkadaş edinirler. Çocuk okula alışına kadar anne baba öğretmen ile iletişim halinde olmalıdır. Uyum problemi yaşayan çocuğa daha özel davranılması gerekir. İlk birkaç gün derslere başlamak yerine çocuğun okula, öğretmenine ve arkadaşlarına alışması için zaman tanınmalıdır. Çocuk okula ısınırsa psikolojik olarak rahatlar ve kendini güvende hisseder. Sonrasında derslere daha kolay adapte olur. Bazı çocuklar ise okula gitmeyi tamamen reddedebilir, okuldayken eve gitmek için bazı hastalıkları olduğunu öne sürebilir. Böyle bir durumda bağırmak ya da öfkelenmek çözüm olmadığı gibi çocukta daha büyük sorunların oluşmasına neden olabilir. Bu tip tepkiler ruhsal bir sorunun sinyalleridir ve vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmak gerekir.
Çocuğun okula uyum güçlü çektiğini sinyalleri nelerdir?
Genel mutsuzluk hali
Mide bulantısı
İştahsızlık
Uykusuzluk
Nedensiz ağlama
Öfkeli ruh hali
İlk kez okula başlamayanlar için, tatil dönüşü tekrar okula alışmada zorluk çekiliyorsa nasıl bir tutum sergilenmeli?
Tatil dönemlerinde çocuklar geç yatmaya alışırlar. Bu alışkanlığın okullar başladıktan sonra bir sorun haline gelmemesi için birkaç hafta öncesinden çocuğun akşamları erken yatması gerekir. Çocuğun uyuma ve ders çalışma saatleri okul başladıktan ilk birkaç hafta içinde tamamen düzene girer.
Özellikle küçük çocukların derslere hazırlanmaları ve unuttukları bilgileri hatırlamaları için bir sene önceki dersleri tekrar etmeleri faydalı olacaktır. Çocuk okula ilk başladığı zaman isteksiz olabilir, şikayet edebilir, gitmemek için çeşitli mazeretler söyleyebilir. Ebeveynler birlikte hareket etmeli, kararlı bir duruş sergilemeli ve çocuğun okula gitmesini sağlamalıdırlar. İlk birkaç hafta çocuğa okulla ilgili sorumlulukları hakkında baskı yapılmamalı. "Artık okul başladı oyun oynamayı unut" gibi cümleler kullanılmamalıdır. Çocuğun aile desteği hissetmesi okula alışmasına ve öğrenme sürecine kolay geçmesine katkı sağlayacaktır.