Kendinize Sormayı Unutmayın!
Ağzınızda sıklıkla kötü bir tat hissediyor musunuz?
Konuşurken insanlar sizden uzaklaşıyor veya yanınıza yaklaşmaya çekiniyorlar mı?
Yakınınızdaki insanlar sizi sözlü olarak uyarıyorlar mı?
Sabahları dişlerinizin üzerinde beyaz ya da sarımsı bir tabaka hissediyor musunuz?
Kötü nefes kokunuz sosyal ve profesyonel başarınızı etkiliyor mu? Yanıtlarınız “evet” ise, kronik bir ağız kokusuyla karşı karşıya olabilirsiniz.
Ağızdaki çirkin, rahatsız edici kokuya “ağız kokusu” (Halitozis) denir. Bu sorun, çok yaygın görülen ve erişkin nüfusun büyük bir kısmını dönem dönem ya da daimi olarak etkileyen bir şikayettir. Ağız kokusu bir hastalık değildir, ancak kişilerin çalışma yeteneklerini, sosyal hayata katılımlarını, duygularını ifade etmelerini ve konsantrasyonlarını etkiler, sosyal ya da psikolojik problemlere yol açabilir.
Bireyler konuşurken karşısındaki kişiden uzaklaşma, eliyle ağzını kapatma gibi davranışlar gösterirler. Ayrıca aşırı gargara, sprey kullanımı, şeker ya da sakız çiğnemek gibi etkisi uzun süreli olmayan eğilimler içerisindedirler.
Neden Kaynaklanıyor?
Kötü ağız kokusunun en çok bilinen sebebi dişeti hastalıklarıdır. Bununla birlikte dişeti hastalıklarından şikayetçi bireyler, ağız kokusu şikayeti olan bireylerin sadece üçte birini oluşturur. Ağız kokusunun yüzde 87’si ağız boşluğu kaynaklıdır.
Bunlardan yüzde 51’i dilden, özellikle dilin üçte birlik arka kısmından, yüzde 32’si dişeti hastalıklarından, yüzde 17’si bunların birleşiminden orijin alır. Toplumlarda dişeti iltihabı görülme oranının yüzde 90’lara ulaştığını düşünecek olursak dişeti iltihabının ağız kokusunun başlıca nedeni olduğu görülmektedir. Ayrıca taşkın yapılmış dolgular, kenar uyumu bozuk protezler ve diş çürükleri, ağız kokusunun oluşumuna katkıda bulunurlar.
Kulak-burun-boğaz ya da sindirim sistemi rahatsızlıkları, karaciğer ve böbrek yetmezliği, bronşiyal karsinoma gibi çok ciddi rahatsızlıklarda da kötü ağız kokusuyla karşılaşılmaktadır. Bazı sistemik hastalıklara eşlik eden ağız kokuları da görülebilir: Kızıl ve Tifo (küf kokusu), bağırsak kanaması (kan kokusu), lösemi (kan kokusu), mantar enfeksiyonları (asit kokusu) gibi. Geçici ağız kokusu ise, genellikle gün içerisinde alınan gıdalarla oluşur ve 24-72 saat içinde kendiliğinden geçer.
Örneğin sarımsak yiyen bir insanın kanına geçen uçucu aromatik bileşikler, bu tip kokulara neden olur. Tedavi gerektirmez. Diğer bir durum ise kişilerin obsesif kişilik özelliklerine bağlı olarak gelişen ağız kokusu şüpheleridir ve “Halitofobiya” olarak adlandırılır. Söz konusu ağız kokusu, hastanın kendisi veya yakınlarının saptaması değil, kişinin şüphesi ya da tahminidir. Ağız kokusuna doğrudan sebep olan veya artıran faktörler gün içerisinde değişkenlik gösterirler.
Ağız kokusundan şikayetçi bireylerin yarıdan fazlası sindirim sisteminde veya dil sırtında üreyen bakterilerin sebep olduğu ağız kokusuyla uyanabilmektedir. Özellikle uyku sırasında tükrük akışının azalması bu durumu artırır.
Gün içinde ağız kokusunda bir azalma hissedilir. Tükürük akışı, çiğneme ve yutkunma hareketleri ağız kokusunu azaltırken, tükürük miktarındaki ve çiğneme hareketlerindeki azalma ağız kokusunu teşvik eder.
Ağız Kokusunun Kişisel Değerlendirmesi
Son yıllarda ağız kokusu probleminin diş hekimliğinin önemli bir parçası olarak karşımıza çıktığı görülmektedir. Bunun en çarpıcı bulgusu, 1992 yılında ağız gargaraları ve ağız kokusu giderici ürünlerin ABD’deki pazarının toplam değerinin 850 milyon dolara ulaşması gösterilebilir.
Bu, günümüzde kat be kat artmıştır. Kuzey Amerika gibi refah düzeyi oldukça yüksek ülkelerde gargara, sprey, nefes ferahlatıcılar, şeker ve sakızlar için milyonlarca dolar harcanmakla birlikte, halkının büyük bir kısmı halen ağız kokusundan şikayetçidir. Çok az insan grubu olaya profesyonel yaklaşır. Genelde biz kendi ağız kokumuzu hissetmeyiz. Açıkça ağız kokusunun kişisel tanısı oldukça genel bir konudur.
Herkese Sağlık Dergisi