Ölüm sayıları neden önemli?
Her bir kişinin nasıl ve neden öldüğünün ortaya konması önemli. Tıpkı bir ağacın yapraklarını, güzelliğini, sağlığını incelemek gibi. Ama aynı zamanda ormana, yani topluma bakabilmek de önemli. Çünkü bu sayede her bir ağacın geleceğini kestirme şansımız var.
Kuşatılmış bir ormanda güzelim ağaçların ne kadar yaşama şansı olabilir? Pandemik influenza (Domuz gribi) 2009’da, son 50 yılın en büyük influenza salgını ortaya çıktı. Pandemik influenza H1N1 (domuz gribi) nedeniyle 2009’da dünyada 12 bin kişi hayatını kaybetti (Dünya Sağlık Örgütü verileri).
Türkiye’de ise 2009’da yaklaşık 500 kişi pandemik influenza nedeniyle öldü. Hastalığı hafife alanların dikkatine sunmak isterim. Hastalığın öldürücülük oranı çok yüksek değil. Ölüm oranı mevsimsel gripten farksız.
Ama dikkat ediniz, ölüm oranının aynı olması, aynı sayıda hasta ölecek anlamına gelmez. Pandemik influenzaya yakalanan insan sayısı çok fazla. Örneğin; 2009’da Türkiye’de en az 2 milyon kişi bu hastalığa yakalandı. Toplumda bağışıklık olmadığından hasta sayısının çok olması nedeniyle ölenlerin sayısı da artmakta. Pandemik influenza H1N1’de enfeksiyonu alan her üç kişiden biri hasta oluyor.
Diğer iki kişi ise hasta olmadan bağışıklanıyor. Hasta olanların yüzde 2’si hastaneye yatırılmak zorunda kalıyor. Hastaneye yatanların da az bir kısmı yoğun bakıma alınıyor. Bu söylediklerimizi iki karşılaştırmalı piramitle anlatabiliriz.
Küçük piramit mevsimsel influenzayı, büyük olanı ise pandemik influenzayı (domuz gribi) anlatıyor. Kısacası, pandemik influenzanın piramidi büyüktür. Piramit büyük olduğundan, yani hastalıktan etkilenen insan sayısı daha fazla olduğundan ölen insan sayısının mevsimsel influenzaya göre daha yüksek olması beklendi ve öyle de oldu. Pandemik influenza H1N1 nedeniyle ölenlerin büyük bir kısmı 50 yaşın altında.
Doç. Dr. Önder Ergönül
Enfeksiyon Hast.Uzmanı-Epidemiyolog
Herkese Sağlık Dergisi