İş yerinde yetiştirilmesi gereken projeler, evde bekleyen işler, trafikte geçen uzun saatler gibi hayatın endişe ve gerilim yaratan birçok detayı ile ilgilenirken bir an durun ve "stres"in vücudunuzda bulunan her sistem ve organı direkt veya dolaylı olarak nasıl etkilediğini düşünün. Örneğin, stres sindirim sisteminizin dengesini bozarak, reflü, gastrit, peptik ülser ve fonksiyonel dispepsi hatta mide kanserine kadar uzanan çeşitli mide hastalıklarını davet edebiliyor. Memorial Antalya Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü'nden Doç Dr. Serdar Akça mide hastalıklarını tetikleyen birçok faktörün yanı sıra özellikle stresin etkileri hakkında bilgi verdi...
Düzensiz beslenme, uykusuzluk ve stres…
Sindirim sistemi son derece karmaşık bir şekilde hücre içi yollar, hücresel düzeyde hormon ve elektriksel uyarıları kullanan mekanizmalar ile diğer organ ve sistemlerle uyumlu bir şekilde çalışır. Bu uyumu bozarak, mide sorunlarının ortaya çıkmasını kolaylaştıran, hastalıkları tetiklediği bilinen birçok faktör bulunmaktadır. Bunlar arasında en çok bilinenleri, insan vücudunda mekanik ve fizyolojik etkileri olan "helicobakter pylori" adı verilen bir bakteri, sigara ve alkol tüketimi ile bazı ilaçlardır. Öte yandan dengesiz ve sağlıksız beslenmenin, gıdaları az çiğnemenin, uzun süre aç kalmanın veya mideyi fazla doldurmanın, uykusuzluğun, yorgunluğun veya hijyene dikkat etmemenin de mide üzerindeki olumsuz etkileri bilinmektedir. Ayrıca mide rahatsızlıklarında genetik faktörlerin rolü de büyük önem taşır. Bütün bu nedenlerin yanı sıra; stres olarak adlandırılabilen psikososyal faktörler de birçok rahatsızlığın yanı sıra mide rahatsızlıklarını tetikler.
Ülser ve mide kanaması sıklığı stresli dönemlerde artıyor
Yapılan toplumsal çalışmalarda savaş ve deprem gibi afet benzeri durumlarda toplumda peptik ülser ve mide kanaması sıklığının arttığı ortaya konmuştur. Ekonomik buhran dönemlerinde de aynı bulgular dikkati çekerken, özellikle "fonksiyonel dispepsi" olarak adlandırılan rahatsızlığın, stresin yoğun olduğu dönemlerde daha fazla belirti verdiği de gözlenmiştir. Midenin kaslarındaki hareketlerin elektriksel aktiviteye dayanılarak ölçüldüğü bir yöntem olan Elektrogastrografi (EGG) yöntemiyle yapılan çalışmalarda, hassas kişilerde stres durumunda mide hareketlerinin bozulduğu gösterilmiştir. Stres ile mide kanseri arasında doğrudan bağlantı kurabilen yeterince kuvvetli yayınlar olmamasına karşın, stresin son derece karmaşık mekanizmalar, fizyolojik ve nöroendokrinolojik değişikliklere yol açtığı uzmanlar tarafından kabul görmüş bir gerçektir.
Dengeli bir hayat midenizi koruyor
Stresin hangi mekanizmalar ile mideyi etkilediği ve sonuçlarının her durumda aynı olup olmadığı bilinmemekle birlikte; sindirim sistemi üzerindeki sonuçlar aşikardır. Sağlıklı olma hali, fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan iyi olma hali olarak tanımlandığına göre, stresin sağlığı bozmaması için stres ile başa çıkmalı ve hayatımızdaki dengenin bozulmasına izin verilmemelidir.
Memorial Antalya Hastanesi
Gastroenteroloji Bölümü
Doç Dr. Serdar Akça