Memorial Hastanesi Dermatoloji Bölümü'nden Uz. Dr. Ayfer Aydın "Tüylenmenin nedenleri ve çözüm yöntemleri" ile ilgili bilgi verdi.
Tüylenme Nedir?
"Erkek tipi kıl bölgeleri" olarak kabul edilen üst dudak üstü, çene kemiği üstü ve yanaklar, göğüs kafesi üstü ve göbek çevresi, kasık ile göbek arasındaki orta hat, bacakların iç yüzleri, sırt, kalça ve kasıklar gibi bölgelerde kıllanma oluşması durumuna kadında "tüylenme" veya tıbbi adıyla "hirsutismus" denir.
Erkeklik hormonunun artması tüylenmeye neden oluyor
Herhangi bir nedenle "erkeklik hormonlarının" salgısı arttığında kana daha fazla hormon geçer ve kıl köklerine daha fazla hormon ulaşır. Fazladan ulaşan bu hormon, kadınlarda normalde istirahat halinde olan erkek tipi kıl bölgelerinde kıl üretiminin artmasına neden olur ve hormon üretiminin derecesine göre hafif veya şiddetli tüylenme belirtileri ortaya çıkar.
Kadınların, erkeklik hormonları arttığında yaşadığı bir diğer sorun da yağ üretiminin artması nedeniyle ortaya çıkan sivilcelenme sorunudur.
En Sık Görülen Polikistik Over
Kadında erkeklik hormonu üretimini artıran durumlar arasında en sık görüleni polikistik överdir.
Yumurtlama bozukluğu zemininde gelişen bu durumda, yumurtalıklardan fazla miktarlarda erkeklik hormonu salgılanır ve adet düzensizliğine ek olarak sıklıkla tüylenme belirtileri ortaya çıkar. Hormon üretimini artıran ve nispeten ender görülen bir diğer durum ise, böbreküstü bezinin genellikle kalıtsal olan bozukluklarıdır. Bazı tiroid bezi hastalıkları, hipofiz bezi hastalıkları ve hormon salgısı yapan kist veya kitleler de kadında tüylenme sorunu yapabilirler.
Sürekli olarak kullanılan bazı ilaçlar, kadında tüylenme sorununa neden olabilen diğer bir etkendir. Tüylenme bazı durumlarda hormon seviyeleri normal olmasına rağmen ortaya çıkabilmektedir. Bu, kıl köklerinin düşük seviyelerdeki hormonlara karşı bile hassas olmasından kaynaklanan bir durumdur.
Bu tür durumlarda tüylenme dışında başka tür bir hormonal dengesizlik belirtisi ortaya çıkmaz.
Tanı ve Tedavide İzlenmesi Gereken Yol
Tüylenme her zaman ciddiye alınması gereken bir durumdur. Yapılan tıbbi değerlendirme sonrasında yapılacak ilk ayrım hormon seviyelerinin yüksek olup olmadığı ve seviyelerin yüksek olması durumunda bu yüksekliğin kaynağıdır (yumurtalık veya böbreküstü bezi veya çok ender görülen diğer kaynaklar).
Hormon seviyelerinin normal olması sıklıkla rastlanan bir durumdur ve bu durumda belirtiyi ortadan kaldırmaya yönelik çeşitli ilaçlar veya tüy giderici yöntemler kullanılır. Hormon seviyelerinin yüksek olması durumunda kaynağı baskılayıcı hormonal tedavi yöntemleri uygulanır. Üretime başlamış kıl köklerinin üretimini kesmek zor olduğundan bu tedavi ancak yeni kılların çıkmasını engelleyebilir.
Ancak altta yatan hastalığın tedavisi yapılsa da oluşan tüyler dökülmez. İstenmeyen tüylerin tedavisinde bugün için en geçerli yöntem lazer epilasyon yöntemidir.