Teyzemdeki Romatizma Değerleri Sınırın Çok Üstünde Çıkmış, Ne Yapmamız Gerekir?

Uzm.Dr. Faruk Akçay

ASO yüksek olup eklem ağrıları olan herkes akut romatizmal ateş demek değildir. Akut romatizmal tanı kriterleri vardır. Bunlarla beraber değerlendirmek gerekir. Yakınınızın yaşı kaç? Şikayetleri kaç yıldır tekrarlıyor, ne kadar zamanda bir tekrarlıyor ne kadar sürüyor? Hangi eklemleri etkiliyor,eklem ağrıları gezici mi? Parmak ağrısı, topuk ağrısı, bel ağrıları oluyor mu? Hangi ağrı kesicilere cevap veriyor? Eklem ağrılarına eşlik eden başka şikayet var mı (ateş,karın ağrısı gibi). Bu soruların cevapları fizik muayene ile birlikte kan sayımı, crp, sedimantasyon, RF, ANA, glikoz, üre, kreatinin, ürik asit, alt, ast, EKG yapılması uygun olur. Fizik muayene, anemnez (sorgulama), tetkiklerle beraber değerlendirilmesi uygundur. Akut romatizmal ateş major bir bulgu varlığı önemlidir. Eklem ağrıları-şişlik kızarıklık olmadan-artralji akut romatizmal ateş için major bir bulgu değildir. ARA, farinksin grup A beta hemolitik streptokok enfeksiyonunun gecikmiş bir komplikasyonu olarak oluşur. Temelde immünolojik zedelenmenin yattığına inanılır. Deri enfeksiyonlarından sonra oluşmaz. Streptokoksik farenjitlerden sonra görülme olasılığı sporadik vakalarda %0.3, salgınlarda %3’dür. Predispozan Faktörler 1. Ailede romatik ateş öyküsü varlığı. 2. Düşük sosyoekonomik durum (fakirlik, düşük hijyen, sağlık imkanlarından yoksunluk). 3.En sık 6-15 yaş arasında görülür. Patoloji İnflamatuvar lezyonları beyin, kalp, eklem ve deride; kapak lezyonları en sık mitral ve daha az aort kapaklarında oluşur. Triküspit ve pulmoner kapak tutulumları çok nadirdir. Atrial myokardında saptanan Aschoff nodülleri (eozinofilik hiyalen membran etrafında lenfosit, makrofaj ve çok çekirdekli hücrelerin toplanması ile oluşan küçük granülomlardır) ARA için tanı koydurucudur. Klinik Bulguları Klinik tanı için Jones kriterleri kullanılır. Tanı kriterleri 3 gruptan oluşmaktadır: 1. Majör Belirtiler: 5 adet Artrit Kardit Subkütan nodüller Eritema Marginatum Sydenham’ın Koresi 2. Minör Belirtiler: 4 adet - Klinik Bulgular Artralji Ateş - Laboratuar Bulguları Akut faz reaktanların yüksekliği PR mesafesinin uzaması 3. Yakın Zamanda grup A streptokok Enfeksiyonunun Geçirildiğinin İspatı Boğaz kültüründe veya hızlı antijen tespit yöntemi ile grup A streptokoku göstermek Yüksek veya yükselen streptokokal antikorlar (ASO: Antistreptolizin-O) Yakın zamanda grup A streptokokal enfeksiyonun geçirildiği gösterilmiş ise 2 majör veya 1 majör 2 minör belirtinin bulunması büyük olasılıkla ARA’yı düşündürür.