Alzheimer ve diğer demans türleri yaş, cinsiyet, ırk ve genetik gibi müdahale edilemeyecek faktörler dışında; diyabet, kalp hastalığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol gibi risk faktörlerini asgari düzeye düşürerek hastalığa yakalanma riski aynı oranda düşürmektedir. Bahsettiğim bu manipüle edilebilen durumlara, medikal tedavi ve fiziksel aktivite, uygun bir beslenme olmadığı sürece hiçbir zaman yeterli düzeyde etkili olamamışlardır. Peki, bu beslenme ne şekilde olmalı, neler yemeliyiz,nelerden kaçınmalıyız? Doğal olarak buna benzer onlarca soru gelir aklımıza. Tıbbi ve bilimsel gözlemler ve istatistikler çoğu zaman aynı noktaya işaret eder; Akdeniz diyeti ve bu diyetin altın şifresi Zeytinyağı…
Demans ve zeytinyağı ilişkisine girmeden önce kısaca Alzheimer hastalığına sebep olduğu düşünülen bir proteinden bahsetmek istiyorum; Tau proteini… Sağlıklı bir beyinde Tau proteinleri nöronları desteklemekte ve nöronların yapısını güçlendirmektedir. Ancak bahsedilen proteinin aşırı derecede birikmesi (Taupati), sinir hücrelerinin besin almasını ve diğer nöronlarla iletişim kurmasını engeller.Bu birikim ile birlikte zamanla beyinde inflamasyon yani iltihabi bir durum oluşmaya başlar. Bu sürecin sonunda da nöronlar ölmektedir.
Yapılan yeni araştırmalar; Natürel sızma zeytinyağı (Extra Virgin Olive Oil- EVOO) açısından zengin bir beslenme biçiminin, birçok demans türünün ayırt edici göstergesi olan tau proteinindeki toksik birikimini önlemekle birlikte beyin hücrelerinin zehirli atıkları yok etmesi (otofaji) ve nöronlar arasındaki bağlantıların bütünlüğünün korunmasına yardımcı olduğunu göstermektedir. Zeytinyağının bu etkisi, yağın polifenol bakımından zengin olmasına bağlanmaktadır.
Farelerde Tau Proteininin İncelenmesi
Araştırmacılar, taupatiyi fareler üzerinde araştırmışlardır. Kemirgenleri genetik olarak değiştirerek, normal tau proteini bünyelerinde aşırı miktarlarda toplayabilmelerini sağlamışlardır. Bu çalışmada tau birikimi yüksek olan farelere 6 aylıktan itibaren natürel sızma zeytinyağı içeriği zengin olan bir beslenme programı uygulanmıştır. Bazı tahminlere göre 6 aylık bir fare, 30 yaşında bir insana eşdeğerdir. Aynı çalışmada yine tau birikimi yüksek olan başka farelere zeytinyağı tükettirilmemiştir. Bir sene sonra (bu fareler yaklaşık 60 yaşında bir insana eşdeğerdir) deneyler, beslenme programında natürel sızma zeytinyağı ile beslenen farelerin, beslenmeyenlere kıyasla %30-60 oranında daha az tau birikimine sahip olduğu ortaya koymuştur.
Ayrıca natürel sızma zeytinyağı ile beslenen farelerin labirent ve hafıza testlerinde daha başarılı oldukları, diğer farelere göre daha iyi beyinsel fonksiyon ve nöroplastisteye sahip oldukları tespit edilmiştir.