Dünya nüfusu yaşlandıkça, sağlıktaki gelişmelere paralel olarak insan ömrü de uzuyor. Yaşlılıkta ileri yaş kanserlerinin yanı sıra travmalara bağlı gelişen kalça kırıkları da sıkça görülüyor. Kalça kırıklarının kadınlarda menopoz sonrası, erkeklerde ise daha çok düşmeye bağlı görüldüğünü ifade eden Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Turhan Özler, kalça kırıkları, alınması gereken önlemler ve tedavi yolları hakkında açıklamalarda bulundu.
"OTURDUKLARI YERDEN KALKARKEN BİLE KIRILABİLİR"
Bu kırıkların kemiklerin zayıflamasına paralel olarak kişi oturduğu yerden kalkarken bile görülebileceğini hatırlatan Doç. Dr. Turhan Özler, "Bunun en önemli sebebi yaşlılığa bağlı görülen kemik erimeleri. D vitamini eksiklikleri, böbrek yetmezlikleri gibi hastalıklar nedeniyle ise bu kırıklar yaşamı tehdit eden kırıklara dönüşebiliyor.
Kalça kırıkları, kadınlarda erkeklere oranla 3 kat daha fazla görülüyor. Bunun sebebi de menopoz sonrası kemik yoğunluğundaki azalma. Bu dönemde özellikle kemiğin iç yapısında zayıflama oluyor. Kemiğin dış kabuğu inceliyor. Böylece basit travmalarla kırıklar meydana geliyor" diye konuştu.
"20'Lİ YAŞLARA KADAR KALSİYUMU DEPOLAMALISINIZ"
Bu kişilerin menopoza sağlıklı girmeleri tavsiyesinde bulunan Doç. Dr. Turhan Özler, "Bu hastaların menopoza sağlıklı girmeleri ve kemik yoğunluklarının iyi olması gerekiyor. Bunun için de şu anda okullarda süt kampanyaları oluyor. Bunu çok doğru buluyorum.
Çünkü, kemiklerimize mineralleri gelişim çağının sonuna kadar depolayabiliyoruz. 24 yaşına kadar iskelet yapısının geliştiğini düşünürsek 20'li yaşlarınıza kadar alabildiğiniz kadar, ihtiyaç olan kalsiyum ve mineralleri almanız lazım. Geç yaşlarda alınacak fazla kalsiyum vücutta depolanamıyor. Bu nedenle yatırımı gençlikte yapmak ve aktif bir hayat sürmek şart" ifadelerini kullandı.
"AMELİYATIN ZAMANLAMASI BÜYÜK ÖNEM TAŞIYOR"
Kalça kırığı yaşayan kişilerin büyük çoğunluğunda aynı zamanda kalp, böbrek, diyabet gibi yan hastalıkların da bulunabildiğine dikkat çeken Doç. Dr. Turhan Özler, müdahalede ilk 24 saatin hayati önemi hakkında şunları söyledi:
"Beraberinde birçok hastalığı da barındırdıkları için bu hastalarda kırıklardan sonra ölüm riski yükseliyor. Bunun nedeni hastalar hareketsiz kaldıklarında mevcut hastalıkları çoğalıyor. Özellikle akciğer ve solunum zorlukları artıyor. Bu nedenle ilk 24 saat içinde yapılan müdahalelerde hastanın ameliyat sonrası dönemde 5 yıllık yaşam beklentilerinin uzadığı yönünde.
Yaşlı kişilerde ise yaşamda kalma ihtimalini yükseltmek açısından ilk 24 saat içerisinde yapılacak bu ameliyatlar çok önemli. Şu anda teknolojinin ilerlemesine paralel olarak biz her yaşta hastayı tedavi ediyoruz. Benim 102 yaşında ameliyat olan bir hastam vardı.
Dolayısıyla hastanın kaç yaşında bu kırığı geçirdiği önemli ancak beraberinde hangi hastalıkları olduğu da önemli. Hastalar uzun süre yatınca kasları zayıflıyor ve yatak yaraları açılıyor. Bir an önce ameliyat edilip bu hastalar ayağa kaldırılmalı."
KIRIK YÜRÜMEYİ ENGELLİYORSA CERRAHİ ŞART!
Bacağın üst kısmında yürümeyi engelleyecek kırıklarda mutlaka ameliyat gerektiğini söyleyen Özler, "Eğer yürümeyi engelleyecek bir kalça kırığı gelişmişse, yani hastanın bacağını leğen kemiğine bağlayıcı noktada kırıklar olmuşsa bu bölgedeki kırıkların mutlaka cerrahi olarak tedavi edilmesi gerekiyor. Ancak leğen kemiğinin kendisine ait ufak tefek kırıklarda yatak istirahatı ile iyileşme söz konusu olur. Ameliyat sonrasında da hastaları bir an önce ayağa kaldırmayı hedefliyoruz " dedi.
"TEKNOLOJİYE PARALEL İLERLEMELER KAYDETTİK"
Ortopedide teknolojiye paralel olarak çok ilerlemeler kaydedildiğine dikkat çeken Doç. Dr. Turhan Özler, "Daha öncesinde bu hastalar ameliyat sonrası bile aylarca ayaklarının üzerine basamıyorken şu anda yaptığımız ameliyatlar ile hastayı ertesi günü yürütüyoruz. Hasta ertesi gün kendisi kalkıp tuvaletine gidebiliyor. Ameliyatın öncesi ve sonrası birbirinden çok farklı oluyor. Bu hastaları tekrar yaşama döndürüyoruz.
Diyelim ki kalça kırığı sonrası bir protez ameliyatı yaptık. Hasta ertesi gün rahatlıkla yürür ve 2-3 hafta içerisinde de bir yakınına ziyarete gidecek hale gelebilir. Üzerinden bir 6 ay geçtikten sonra da o kişinin ameliyat olup olmadığını anlayamazsınız. Müdahale edilmez ise hasta bir kenarda oturan ve sürekli bakım isteyen bir kişi haline gelir. Dolayısıyla hareket hayat, hayat harekettir" değerlendirmesinde bulundu.
ODADA MUTLAKA KÜÇÜK BİR IŞIK OLMALI
Yaşlı insanların kazalarla karşılaşmasını önleyici küçük tedbirlerin alınması gerektiğini ifade eden Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Turhan Özler, "Yaşlı insanların uyuduğu odada küçük bir ışık yanmalı. Bu insanlar gece karanlıkta lavaboya kalktıklarında baş dönmeleri olabiliyor.
Kalktıklarında yatağın kenarında bir müddet oturmalılar. Ayağa kalkıp başları dönüyor mu, kontrol etmeliler. Ayrıca, düşmeleri önlemek için evin içinde parça halılar bulundurmamak gerekiyor. Tuvaletlerin kenarında da mutlaka tutamaç olmalı" uyarısında bulundu.