Koronavirüs pandemisi sürecinde aşılar hayatımızın odak noktası haline geldi ve aşılar hakkında detaylı araştırmalar yapılmaya başlandı. Aşılar konusunda en çok konuşulan konu ise inaktif aşı konusu oldu. peki, inaktif aşı nedir? İnatif aşı özellikleri nedir?
İNAKTİF AŞI NEDİR?
İnaktive edilmiş aşı (veya öldürülmüş aşı ), kültürde büyütülen ve ardından hastalık üretme kapasitesini yok etmek için öldürülen virüs partikülleri, bakteriler veya diğer patojenlerden oluşan bir aşıdır . Etkisizleştirilmiş aşılar için patojenler, kontrollü koşullar altında büyütülür ve enfeksiyon yeteneğini azaltmak ve böylece aşı kaynaklı enfeksiyonu önlemek için öldürülür. Virüs, ısı veya formaldehit gibi bir yöntem kullanılarak öldürülür. Etkisizleştirilmiş aşılar ayrıca virüsü etkisiz hale getirmek için kullanılan yönteme bağlı olarak sınıflandırılır. Bütün virüs aşıları, ısı, kimyasallar veya radyasyon kullanılarak tamamen yok edilen virüs partikülünün tamamını kullanır. Split virüs aşıları, virüsü bozmak için bir deterjan kullanılarak üretilir. Alt birim aşılar, virüsün kopyalanması veya hayatta kalması için gerekli olan veya ters reaksiyonlara neden olabilecek diğer bileşenleri kaldırırken, bağışıklık sistemini virüse yanıt vermesi için en iyi uyaran antijenlerin saflaştırılmasıyla üretilir.
Etkisizleştirilmiş virüsler, bağışıklık sistemi tarafından canlı virüslere göre daha zayıf bir yanıt üretme eğiliminde olduğundan, patojene karşı etkili bir bağışıklık tepkisi sağlamak için immünolojik yardımcı maddeler ve çoklu "güçlendirici" enjeksiyonlar gerekebilir. Zayıflatılmış aşılar genellikle sağlıklı insanlar için tercih edilir çünkü tek bir doz genellikle güvenli ve çok etkilidir. Bununla birlikte, bazı insanlar zayıflatılmış aşıları alamazlar çünkü patojen kendileri için çok fazla risk oluşturur (örneğin, yaşlılar veya bağışıklık yetmezliği olan kişiler). Bu hastalar için inaktive edilmiş bir aşı koruma sağlayabilir.
Örnekler
Türleri şunları içerir:
- Viral :
o Enjekte edilmiş çocuk felci aşısı ( Salk aşısı )
o Hepatit A aşısı
o Kuduz aşısı
o Çoğu grip aşısı
o Kene kaynaklı ensefalit aşısı
- Bakteriyel :
o Enjekte edilen tifo aşısı
o Kolera aşısı
o Veba aşısı
o Boğmaca aşısı
Mekanizma
Patojen partikülleri yok edilir ve bölünemez, ancak patojenler, bağışıklık sistemi tarafından tanınmak üzere bütünlüklerinin bir kısmını korur ve uyarlanabilir bir bağışıklık tepkisi uyandırır. Doğru üretildiğinde aşı bulaşıcı değildir, ancak uygun olmayan inaktivasyon sağlam ve bulaşıcı partiküllere neden olabilir. Düzgün üretilen aşının öldürülen patojenler yeniden yapmadığından, güçlendirici doz bağışıklık tepkisini güçlendirmek için periyodik olarak gereklidir.
1.İnaktif Aşılar
?Gelenekselleşmiş yöntemlerle üretilir.
?Virüs parçalanıp etkisiz hale getirilerek vücudumuza zarar verilmeden bağışıklığımız uyarılır.
?Uzun dönem etkileri konusunda diğer aşılara kıyasla daha net konuşulabilir.
?Öldürülmüş virüs ihtiva etmelerinden dolayı ilk aşamada daha güvenli olduğu kabul edilir.
?2-8°C'de saklanabilir.
?Üretimi diğerlerine göre daha zor ve yavaştır.
?Türkiye'de yapılan faz III çalışmasının ara değerlendirme sonuçlarına göre aşının etkinliği %91,25 olarak tespit edilmiştir.
?Sinovac aşısı bu sınıfa girmektedir.