İlkyardım bir kaza anında ya da hayatı tehlikeye düşüren durumlarda bilinçli kişilerce uygulanır.
Uzmanlar temel yaşam desteği programının herkesin bilmesi gerektiğini belirterek, acil durumlarda yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor:
Kaza yerindeki yaralıları hastanelere yönlendirme son derece önemli bir adım.
Hafif yaralılar uzak hastanelere, ağır yaralılar yakın hastanelere sevk edilmeli. Aksi takdirde acil serviste zaman kaybı yaşanacağı akıllardan çıkarılmamalı.
Yaralıların hastanelere yönlendirilmesi profesyonel kişiler tarafından yapılmalı.
Olay yerine ulaşan ilk ambulans ya da sivil savunma hafif ve ağır yaralıların ayrımını yapmalı.
Yaralıları yerlerinden oynatmadan profesyonel yardım beklenmeli. Başkalarının yaralıya dokunması engellenmeli.
Yardım gelene kadar hastanın güvenliği sağlanmalı.
Yaralıda kanama varsa, kanayan yerin üzerine temiz bir bez koyarak üzerine bastırılmalı.
Burun kanıyorsa baş ve işaret parmağıyla buruna basınç uygulanmalı.
Cam kırıkların göze girmesi durumunda kesinlikle hiçbir cam parçası gözden çıkarılmamalı. Bu durumun gözde çok daha büyük tahribatlara yol açabileceği unutulmamalı.
Yaralının başını sabitlemek için havlu veya ceket katlanıp başının altına konulmalı.
Uzmanlar şunları söylüyor: "Afetle ilgili özel bir plana sahip olmamız gerekiyor. Ambulans sistemi tek bir elde toplanmalı ve bu olaylar karşında hangi hastanelerin temel hastane olacağı belirlenmeli. Böyle bir özel plana sahip olunması bir tek hastanedeki olası yığılmayı önleme konusunda çok önemlidir. Ancak en azından şu günlerde hafif ve ağır yaralı ayrımının hızla ve doğru yapılması sağlanmalıdır."
İlkyardım Nedir?
İlkyardım; bir hastalık veya kaza durumunda hastanın veya yaralının sağlık durumunun daha kötüye gitmesini engellemek ve yasam kalitesini üst seviyede tutmak için yapılan ilaçsız girişimlerdir.
Bu müdahalenin ilaçsız olması, bir sağlık personeli tarafından uygulanma gereğini ortadan kaldırmaktadır.
İlkyardım bu özelliklerinden dolayı, yakında bir sağlık personeli yoksa ilkyardım eğitimi görmüş, bilgili ve deneyimli bir kişi tarafından yapılabilir.
İlkyardımın Temel İlkeleri
Olayın geçtiği yeri inceleyin.
Önce kendinizin, ardından çevrenin ve hastanın can güvenliğini sağlayın.
Derhal ambulans çağırın veya çağrılmasını sağlayın.
Kendinizi tanıtarak bu konuda eğitim aldığınızı çevrenize açıklayın ya da etrafta ilkyardım konusunda daha bilgili biri varsa müdahaleyi ona bırakıp, yardımcı durumuna geçin.
Soğukkanlı ve çevrenizi sakinleştirici şekilde davranın.
Saniyelerin önemli olduğu bu durumda hastayı, soğukkanlı ve hızlı bir şekilde değerlendirin.
Gereken müdahaleyi yapın.
Bilmediğiniz bir konuda müdahale etmeyin veya yanlış ve bilinçsiz bir müdahale edilmesini engelleyin.
Hastayı sakinleştirici ve yumuşak bir ses tonuyla konusun.
Olay yerine ulasan sağlık personeline doğru ve detaylı bilgi verin.
Trafik Kazaları AIDS Kadar Tehlikeli Bir Sorun
Bu bir kehanet değil, Dünya Sağlık Örgütü'nün yaptığı bilimsel bir tahmin.
Geleneksel olarak Dünya Sağlık Örgütü, sağlık günlerinde insanlığı ciddi şekilde etkileyen verem gibi, AIDS gibi hastalıklarla ilgili bir kampanya başlatır. Ama bu yıl, dünya sağlık gününün konusu bir hastalık değil, trafik kazaları.
Dünya Sağlık Örgütü'nün Dünya Bankası işbirliğiyle hazırlattığı dünya yol güvenliği raporu, trafik kazalarının milyonlarca ölüme yol açan, aileleri ve ekonomileri çökerten büyük bir sağlık krizi olduğunu ortaya koydu.
Önümüzdeki yıl içinde trafik kazalarında ölecek bir milyonu aşkın insanın çoğu, sürücüler değil işe giden yayalar olacak. Kazalar en çok yoksul kesimleri etkileyecek.
Mesela İngiltere'de yoksul ailelerin çocuklarının trafik kazası geçirme riski, zengin çocuklarından çok daha yüksek. Aynı şekilde kazalar ülke bazında da en çok fakir ülkeleri etkiliyor.
Trafik kazası ölümlerinin yüzde doksanı zaten gelişmekte olan ülkelerde meydana geliyor. Dünya Sağlık Örgütü, bunların aslında kaza değil, önlenmesi mümkün hatalar olduğu görüşünde. Bu nedenle de dünyanın her yanında bisiklet ve motosiklet sürücülerinin kask takmasını, araba kullananların alkol almamasını, sürücülerle yolcuların mutlaka emniyet kemeri takmalarını sağlayacak sıkı önlemler alınmasını istiyor.
Bazı yoksul ülkelerde bu tür önlemlerin hayata geçirilmesi için gerekli yatırımlara öncelik vermek kolay olmayabilir. Fakat Dünya Sağlık Örgütü trafik kazalarının, gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerine maliyetinin zaten çok ağır olduğuna dikkat çekiyor.
Yapılan araştırmaya göre, kazalar her yıl, bu ülkelerin gayrî safî millî hasılasının yüzde ikisine mal oluyor.
Dünya Sağlık Örgütü raporunu şu uyarıyla noktalıyor: Önlem alınmazsa, önümüzdeki yirmi yıl içinde trafik kazalarında ölen ve yaralananların sayısı yüzde altmışın üzerinde artış gösterecek. Ve trafik kazaları dünyanın en büyük sağlık krizleri listesinin ilk sırası için AIDS ile yarışacak.
Bu yüzden bir gün size ambulans lazım olabilir.