Gözlerde yaşanan kaşınma, şişme, enfeksiyon gibi durumlarda en çok uygulanan yöntemlerden biri de çay veya çeşitli bitkiler ile pansuman yapmaktır. Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. U. Emrah Altıparmak gözlere uygulanan pansumanlar ile ilgili dikkat edilmesi gerekenleri anlattı.
"Gözlere ılık pansuman iyi geliyor"
Ilık pansuman göz ağrısını azalttığı, kas spazmlarını giderdiği, kan dolaşımını artırıp yara iyileştirmesini hızlandırabildiği için bazı durumlarda gerçekten yararlı kabul edilebilir.
Göz kapağında arpacık gelişimi, ılık pansumanın iyi geldiği durumlara tipik bir örnektir. Arpacık oluşumunda göz kapağı içinde iltihabi bir doku oluşmuştur. Ilık pansuman hem bu bölgedeki kan dolaşımını arttırarak yara iyileşmesini hızlandırır, hem de gözeneklerin genişlemesine yardımcı olarak apse dokusunun boşalmasına yardımcı olabilir. Ayrıca aktif enfeksiyon geçtikten sonra geride kalan (şalazyon adı verilen) kalıntı dokuların da kaybolmasına yardımcı olabildiği için özellikle önerilmelidir.
Blefarit adı verilen ve kirpik diplerindeki yağ bezlerinin tıkanmasına veya kötü çalışmasına neden olan rahatsızlıkta da ılık pansuman son derece yararlıdır. Ilık pansuman ve masaj ile tıkalı yağ bezleri (Meibomean bezleri) açılır, içeriğini boşaltır, gözyaşı daha normal bir bileşime kavuşur. Böylece gözlerde batma, yanma ve kaşınma gibi göz kuruluğu şikayetleri de azalır ve kaybolur. Bu tedavi aynı zamanda gelecekte arpacık oluşumunu da engellemektedir.
Uzun süre ekrana bakılması, uygun olmayan gözlük numarası kullanımı gibi gözün kırma kusurlarına (gözlük numarasına) bağlı göz ağrılarında da ilk pansuman rahatlatıcı ve dinlendirici özelliğe sahiptir.
"Göz derisine zarar vermeyecek ılıklıkta pansuman yapılmalıdır"
Temiz olduğu bilinen mendil, havlu veya kağıt peçete mikrodalga fırında ısıtılabilir veya kaynamış ve ılıtılmış temiz su ile ıslatıldıktan sonra suyu sıkılarak pansumana hazır hale getirilebilir. Göz kapağı derisi vücuttaki en ince deridir ve son derece hassastır. Bu nedenle ılık pansuman yapılırken göz derisine zarar vermeyecek sıcaklıkta olmasına dikkat etmek gerekir, çünkü yüksek sıcaklıklarda cilt zarar görebilir.
"Bazı durumlarda ılık pansuman yerine soğuk kompres daha etkilidir"
Çay veya başka bitkisel suların ılık pansuman yapılırken suya üstünlükleri olup olmadığı bilimsel olarak ispatlanmamıştır. Ayrıca içerdikleri kimyasallar nedeniyle göz içine kaçıp zarar verme riski taşımaktadırlar. Çay poşetlerinin kağıt peçete veya mendile göre tek üstünlüğü, içerdiği taneler nedeniyle daha geç soğumaları ve daha uzun süre ılık kalmaları olabilir. Bunun dışında normal su ile yapılan ılık pansumana göre avantajları yoktur. Ancak özel olarak göz kapaklarının temizliği için üretilmiş ve kirpik dibi iltihabı için tedavi edici özellikleri olan bazı şampuanlar, jeller ve ıslak mendiller eczanelerde satılmaktadır. Bunları hekimler olarak beğeniyor ve öneriyoruz. Bunların bazılarında çay ağacı yağı gibi maddeler yer almaktadır, bu ürünleri çay poşetleri içindeki çay ile karıştırmamak çok önemlidir.
Sanılanın aksine alerjik konjonktivite veya cilt alerjilerinde uygulanacak ılık pansuman kaşıntının artmasına neden olabileceğinden önerilmez. Bu gibi durumlarda soğuk kompres daha yararlı kabul edilmektedir.
"Ilık pansuman tek başına tedavi özelliği taşımaz"
Ilık pansuman tek başına tedavi özelliği taşımaz, bu nedenle tek başına tedavi amacıyla kullanılmamalıdır. Ancak tedaviye katkı sağlayan ve yaşam kalitesini artırıcı bir destek olarak düşünülebilir. Bu nedenle göz rahatsızlığını sürekli ılık pansuman ile azaltmaya çalışmak yerine bir Göz Hekimi'ne muayene olmanızı önerilmektedir. Hekiminiz gerekli görürse size önerdiği tedaviye ek olarak ılık pansuman da tavsiye edecektir.