Nöroloji Bölümü'nden Doç. Dr. Funda Uysal Tan, "Dünya MS Haftası"nda Multipl Skleroz (MS) hastalığı ile ilgili bilgi verdi.
Kol ve bacaklarda güçsüzlük, görme kaybı veya çift görme, duyu kayıpları, konuşma ve bellek bozuklukları gibi belirtilerle ortaya çıkan Multiple Skleroz (MS) hastalığı, zamanında teşhis edilmezse kalıcı fonksiyon kayıplarına neden olabiliyor. Bu belirtilerin 24 saatten uzun sürmesi durumunda bir uzmana başvurmak, hastalığın erken teşhis edilerek seyrinin yavaşlatılmasına olanak sağlıyor.
20-40 yaş arasında sık görülüyor
Multipl skleroz (MS) hastalığı beyin ve omuriliği etkileyen bir hastalıktır. Özellikle 20-40 yaş arası genç erişkin yaş grubunda görülen bu rahatsızlık ciddi fonksiyon kayıplarına neden olabilmektedir. Merkezi sinir sistemi tıpkı büyük bir elektrik santrali gibi çalışmaktadır. Bu sistemde ilgili yerlere mesajları iletmek, iç ve dış uyaranlara karşı uygun cevapları oluşturmak gibi fonksiyonlar yerine getirilirken; tıpkı elektrik tellerini saran kablolar gibi, koruyucu ve iletkenliği artırıcı bir işlev gören miyelin kılıfına ihtiyaç duyulmaktadır. Multipl Skleroz (MS) hastalığında, miyelin kılıfının hasarlanmasına bağlı olarak mesajların iletilmesinde aksaklıklar ortaya çıkmaktadır. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde sinir lifinin kendisinde de hasar oluşmaktadır.Dünyada 2 milyondan fazla MS hastası varMS hastalığının belirli bir sebebi saptanamamıştır. Bağışıklık sisteminin miyelin kılıfını hedef alması şeklinde açıklanabilecek oto-immun bir reaksiyon sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bunu tetikleyen faktörlerle ilgili pek çok görüş ileri sürülmüştür. Bu tetikleyici faktörler arasında; bazı kimyasallara ve radyasyona maruz kalma gibi çevresel faktörler, bazı virüsler, etnik köken ve genetik faktörler sayılabilir. Hastalık, kadınlarda ve ılıman iklim kuşağında yaşayanlarda daha sık görülmektedir. Kuzey Amerika ve Kuzey Avrupa hastalık riskinin yüksek olduğu bölgelerdir. Ülkemizde yaklaşık 40 bin Multipl Skleroz (MS) hastası olduğu tahmin edilmektedir. Dünyada ise 2 milyondan fazla kişi bu hastalıkla yaşamaya çalışmaktadır.Ani ataklar görülebilirHastalığın başlıca belirtileri; halsizlik, yorgunluk, baş dönmesi, yürüme ve denge bozuklukları, mesane ve idrar problemleri, cinsel işlevde bozulmalar olmakla birlikte bu belirti ve bulgular kişiden kişiye değişmektedir. Merkezi sinir sisteminin etkilenen bölgesine bağlı olarak aynı kişide zaman içinde de farklı belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Hastalığın seyri, etkilenen bölgeye bağlı olarak, genellikle ani gelişen ve atak olarak adlandırılan bir nörolojik fonksiyon kaybı ve arkasından bu kaybın yavaş yavaş normale dönmesi şeklindedir. Ataklar her seferinde tam olarak düzelmeyebilir ve zaman içinde hastalığın kronikleşmesiyle kalıcı fonksiyon kayıpları ortaya çıkmaktadır.Psikolojik destek önemliMultipl Skleroz (MS) hastalığında tedavi daha çok akut alevli dönemlerdeki semptomları yatıştırmayı ve uzun vadede hastalığın seyrini daha ılımlı hale getirmeyi hedeflemektedir. Multipl Skleroz (MS) hastalarının mümkün olduğunca bağımsız bir hayat sürdürmeleri ve üretken kalmaları için desteklenmeleri gerekmektedir. Bu amaçla fizyoterapi ve psikolojik destek yaklaşımlarının da medikal tedaviyle birlikte yürütülmesi önemlidir.