İzmir Kavram Meslek Yüksekokulu Ağız ve Diş Sağlığı Programı Öğr. Gör. Gülin Tulu Katı, ağız ve diş sağlığında kilit noktanın, öncelikle evde doğru yöntemlerle ve doğru zamanda ağız bakımının yapılması, buna ek olarak ise düzenli olarak diş hekimine kontrole gidilmesi olduğunu söyledi. Dr. Gülin Tulu Katı, gün içerisinde yediğimiz yemeklerin dişlerin üzerindeki çukurcuk ve boşluklarda, dişler arası bölgelerde ve diş etinin içerisinde uzun süre kalarak bakterilerin beslenmesi ve çoğalması için uygun ortam meydana getirmesiyle çürük ve diş eti enfeksiyonları gibi problemlere yol açtığını belirterek, "Bunu önlemenin en iyi yolu yiyecek artıklarının etkili bir biçimde uzaklaştırılmasıdır. Diş fırçası, diş ipi, arayüz fırçası ve ağız gargarası günlük ağız hijyenini korumak için gerekli, yeterli ve ulaşılması kolay gereçlerdir" dedi.
Doğru diş fırçalamanın öncelikle, arka dişler gibi temizlenmesi zor ve dar bölgelere girebilen, ağzımıza uygun bir diş fırçasının seçilmesiyle başladığını hatırlatan Katı, "Diş fırçasının başının yaklaşık olarak 2 dişimizin genişliğinde olması tercih edilir. Çok yumuşak kıllı fırçalar, artıkları uzaklaştırmada yeteri kadar etkin olmayabilirken çok sert kıllı fırçalar ise diş ve diş etlerimizi tahriş edebilir. Burada amaç hem etkin temizlik yapmak hem de dokulara zarar vermemektir" diye konuştu.
DİŞ FIRÇALAMANIN PÜF NOKTALARI
Hassasiyet, diş eti çekilmesi, cerrahi operasyonlar veya ağız yaraları gibi özel durumlarda yumuşak diş fırçalarının tercih edilebileceğine dikkat çeken Katı, "Dişler, diş etleriyle beraber üst çenede aşağıya doğru, alt çenede ise yukarıya doğru, yani her zaman diş etinden dişe doğru, dairesel hareketlerle fırçalanmalıdır. Yiyecek artıklarını sıkıştıkları bölgelerden çıkarırken dişetinin içine ittirmemeye, dişlerin aşınmasına ve diş etlerinin çekilmesine neden olacak şekilde yatay yönde hareketlerle bastırarak fırçalamamaya dikkat edilmelidir" diyerek şu uyarılarda bulundu: "Bazı bireylerde görülen takıntılı temizlik ve fırçalama alışkanlıkları, gereğinden sık ve fazla kuvvet kullanarak fırçalama nedeniyle çoğu zaman dişlerde aşınmayla ve diş etlerinde çekilmeyle sonuçlanabilir. Benzer şekilde sık ve dikkatsiz kürdan kullanımı, ağız duşu gibi popüler ve pratik görünen cihazların yanlış kullanımı da zararlı olabilmektedir. Ağız duşu, doğru kullanılmadığı takdirde basınçlı su vererek artıkları uzaklaştırırken diş etlerinin içine girmesine ve diş etlerinin dişle bağlantısının zayıflamasına neden olabilir. Özellikle gece yatmadan önce dişlerimizi zaman ayırarak özenle fırçalamak önemlidir. Günün en yorgun saatinde bunu yapmak zor olsa da tüm gece boyunca ağzımızın kapalı ve havasız olduğu, sirkülasyonun olmadığı bir ortam bakterilerin çoğalması için çok avantajlı bir yerdir. Gece yatmadan önce sırasıyla fırçalama, diş ipi-arayüz fırçası kullanımı ve gargara yapmak ağız sağlığını korumada en önemli adımdır. Sabah kalktığımızda ise yeniden gargara yaparak ve kahvaltı sonrası dişlerimizi fırçalayarak günün büyük bölümünde bakterileri ve artıkları dişlerimizden uzak tutabiliriz."
Bebeklerin ağız ve diş sağlığına yönelik olarak kritik noktaları işaret eden Katı, bebeklerde ilk dişlerin çıktığı 6-8 aylık dönemde temiz bir gazlı bez ıslatılarak dişlerin silinmesinin faydalı olduğunu da ifade etti.
YAŞ GRUPLARINA GÖRE DİŞ FIRÇASI SEÇİMİ
Katı, diş sayısı arttıkça artık yumuşak diş fırçalarına geçilmesinin ve zaman içinde çocuğa diş fırçalama alışkanlığı kazandırılmasının çok önemli olduğunun altını çizerek, "Diş fırçalamanın 4-5 yaşlarına kadar anne baba tarafından, 5-9 yaşları arasında anne baba gözetiminde yapılması idealdir. Çocuklar için üretilmiş bir diş macunu 3 yaşına dek pirinç tanesi kadar veya sadece ince bir tabaka sürüntü şeklinde, 3 yaşından sonra ise bezelye tanesi kadar kullanılabilir. Arası açık dişlerde ince arayüz fırçaları ve bitişik dişlerin aralarında diş ipi kullanımı yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da gereklidir. Öğünlerden ve atıştırma zamanlarından sonra çocukların su içmesi de çürük oluşumunu önlemeye yardımcıdır" dedi. Yaşlılık, mental yetersizlik, bedensel engellilik durumu, romatizmal hastalıklar gibi kısıtlayıcı özel durumu olan bireylerin elektrikli diş fırçalarını kullanmasını tavsiye eden Katı, "Bu bireylerde doktor kontrolü mümkün olduğu kadar ihmal edilmemeli, ağız ve diş hastalıklarına bağlı sıkıntıların mevcut durumu kötüleştirmesi ve hayat kalitesini azaltması önlenmelidir" ifadelerini kullandı.