Memorial Ataşehir Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü'nden Op. Dr. Ahmet Güray Batmaz, çocukların ortopedik gelişiminde dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında önemli açıklamalar yaptı.
Bebeklerin ilk adımlarının aileler tarafından büyük bir sevinç ve heyecan ile karşılandığını söyleyen Op. Dr. Güray, "Hemen ayakkabı almalı mıyım, modeli ve rengi ne olsun diye düşünen ebeveynler bazen çocuklarındaki ortopedik sorunları atlayabiliyor. Çocuklarda yürümeye başlama yaşı 12-18 aya kadar uzayabilmektedir. 18 aydan daha uzun süredir yürüyemeyen bir çocuk için mutlaka bir uzmandan görüş alınması gerekmektedir. Yaşından önce yürüteç kullanımı çocukların büyüme plaklarının yeterli olgunluğa ulaşmadan yük taşımaya başladığını öne sürülmektedir. Bu durumun çocukların bacaklarında parantezleşme sorununa yol açtığına dair yeterli veri bulunmamakla birlikte ailelerin dikkatli davranmasında fayda vardır" dedi.
"ÇOCUĞU EVDE AYAKKABI GİYMEYE ZORLAMAYIN"
Yürümeye başlayan bir çocukta ilk adım ayakkabısı kullanılmasının bilimsel olarak fark yaratmadığını belirten Güray, yapılan çalışmalarda çocuklarda ayakkabı seçiminin ayağın şeklini değiştirmede, düztabanlığın gidişatını etkilemede bir faydası olmadığının görüldüğünü söyledi. Güray, çocukları ev içerisinde ayakkabı giymeye zorlamanın kumda yürütmenin, ayağının altında şişe yuvarlatmak gibi yöntemlerin ayağın şekillenmesinde bir katkı sağlamadığını kaydetti.
PAYTAK YÜRÜYÜŞ TEHLİKELİ Mİ?
Op. Dr. Güray, Özel yapım ayakkabıların, yani çarpık ön ayak sorunu gibi ayağın tarak kemiğinden olan dönüklüklerinde tercih edildiğine vurgu yaparak şöyle dedi: "Ters bot kullanımı sadece bu durum için önerilmektedir. Kalçadan veya kaval kemiğinden tespit edilen içe dönüklükte ters bot kullanımının bir faydası yoktur. Çocuklar yürüyüş sırasında dengeyi sağlamak için erişkinlerden farklı olarak adım aralığını geniş tutarlar bu durumda da 'paytak' yürüyüş görülebilmektedir. İki taraflı kalça çıkığında da ördekyürüyüşünü andıran bir tablo görülebilir ancak bunun ayrımı yine bir uzman görüş tarafından sağlanmalıdır. Ailede kalça çıkığı varlığı, zor doğum öyküsü, kundak uygulaması hikayesi olması riski artırmaktadır. Bunun dışında ilk gebelikten doğan kız çocukları kalça çıkığı için risk grubundadır. Bu çocuklar için özellikle dikkat edilmektedir."
PARANTEZ VE X BACAK GÖRÜNÜMÜNE DİKKAT!
"Bacaklarda fark edilen parantezleşme veya 'x' deformitesi altta yatan metabolik hastalık habercisi olabileceği, gibi büyük oranda idiopatik olarak adlandırılan nedeni belirsiz durumlardır" diyen Güray, " Bu durumlarda herhangi bir yardımcı ortopedik cihaz kullanmadan uzman takibiyle çocuk izlenmektedir. Büyük bir çoğunluğu kendiliğinden düzelen bu durumlarda nadiren cerrahi müdahale gerekmektedir. Erken teşhis ile büyük cerrahilerden çok daha basit küçük cerrahi müdahalelerle eğrilik kontrol altına alınabilmektedir." diye konuştu.
PARMAĞININ UCUNDA YÜRÜYORSA…
Memorial Ataşehir Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü'nden Op. Dr. Ahmet Güray Çocuklarda yürüyüş karakteristiklerine vurgu yaparak "Yürüyüş bozukluğu ön tanısı ile polikliniğe başvuran çocukların aslında büyük bir kısmı fizyolojik dediğimiz yaşına uygun yürüyüş şekli göstermektedir. Ancak bazı hafif formdaki kas spastisiteleri, erken dönem kalça çıkıkları gözden atlanabilir. Örneğin en sık karşılaştığımız parmak ucu yürüyüşü 3 yaşından sonra mutlaka ortopedist ve pediatrik nörolog tarafından değerlendirilmektedir. 3 yaşına kadar normal olarak değerlendirilen parmak ucu yürüyüşü 3 yaşından sonra hafif dereceli bir kas spastisitesinin habercisi olabilmektedir" dedi.
BELİRLİ PERİYOTLARDA TAKİP GEREKİR
Güray ayakların içe basması veya çocukların otururken 'w' şeklinde oturmasının sık karşılaşılan diğer sorunlardan biri olduğunu belirterek bunların kalçadaki sorunlardan kaynaklandığını söyledi. Güray "Yine bu çocukların büyük bir kısmını belirli periyotlarla izlemek gerekmektedir. Yürümede zorlanma sık takılıp düşme gibi sorunlar eşlik ediyorsa ayrıntılı ileri tetkik gerekebilmektedir. Profesyonel sporcularda veya dansçılarda bazı bacak dizilim bozuklukları kendini diz ve bel ağrısı şikayetiyle gösterebilmektedir. Bu çocuklarda veya gençlerde ilerleyici eklem ağrıları gelişmeden dizilim düzeltme cerrahileri düşünülebilmektedir" diye konuştu.
ŞEKİLLENDİRİCİ ETKİLERİ SINIRLI
Op. Dr. Güray şöyle devam etti: "Çocukların yanlış veya sorunlu gelen ayak veya yürüyüş şekillerinin büyük kısmı aslında normal gelişim sürecinde görülen değişimler olmaktadır ve belirli periyotlarla takip mutlaka edilmesi gerekmektedir. Ancak bu durumun normal görülen bir durum mu yoksa bir hastalığın habercisi mi bunun ayrımı konusunda deneyimli uzman bir ortopedist tarafından yapılmalıdır. Özel yapım ayakkabıların yani ortezlerin sanılanın aksine ayak şekillendirici etkileri sınırlı olmakta ancak belli durumlarda tercih edilmektedir.Pek çok aile gereksiz ayakkabı veya tabanlık kullanmaktadır. Bu nedenle mutlaka uzman kontrolünde ilerlenmesi çocuğun ortopedik gelişimi için çok önemlidir."