Ayak bileği eklemi bacağı ayağa bağlayan eklemdir. Bu eklem üç kemik tarafından oluşturulur: kaval kemiği, kamış kemiği ve ayakta bulunan "talus "kemiği. Kaval kemiğinin en uç kısmı ayak bileğinin iç kesiminde, kamış kemiğinin en uç kesimi de ayak bileğinin dış kısmında hemen cildin alında belirgin bir şekilde hissedilebilir. Ayak bileği burkulmaları ve risk grubundaki kişileri uyararak, alınabilecek önlemler hakkında bilgi veren; Konya Medicana Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Tunç Cevat Öğün, Bu üç kemik çok sağlam bağlar ile birbirine bağlanmıştır. Bu bağlar ayağın dönme ve burkulma gibi anormal hareketler yapmasını engeller. Bağlar esnek yapılardır. Ancak aşırı zorlanmalar sonrasında bu bağların elastik liflerinde yırtıklar oluşabilir.
Ayak bileği eklemi en sık yaralanan eklemlerden biridir
Prof. Dr. Tunç Cevat Öğün, Sadece sportif aktiviteler sonrasında değil, günlük aktiviteler sırasında da ayak bileği yaralanması oluşabilir. Genellikle düzgün olmayan bir zeminde ayağın içe veya dışa dönmesi sonucunda bağlar yırtılabilir.
Günlük hayatımızda yürüyüş yapmak, merdiven çıkmak gibi bazı rutin hareketler bağ dokuları, kas ve tendonlara zarar vererek bilek burkulmalarına sebep olabilir. Üst üste birkaç kere burkulan bileğin ayak sağlığımız için tehdit oluşturduğunu dile getiren Konya Medicana Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Tunç Cevat Öğün, Burkulmanın eklemlere ait yapıların zorlanması anlamına geldiğini belirtirken "Eklem bağları veya kas ve tendonlarının zorlanması, ayak bileği burkulmalarına sebep olur.
Bu burkulmalar sonucu eklemleri bir arada tutan bağların birinde veya bir kaçında zorlanmalar, yırtılmalar hatta kopmalar da meydana gelebilir. Ayakta, ayağın yanlara ve yukarı-aşağı hareketini sağlayan iki adet eklem vardır. Ayrıca dış yan bağlar ayak bileğinin dış yanında bulunarak bileğin içe doğru hareketini engeller. Dış yan bağlarının zorlanması günlük hayatımızda çok sık görülen bir yaralanma şeklidir. Neredeyse acil servislere başvuranların üçte birini bu hasta gurubu oluşturmaktadır. İç yan bağlar ise iç kısımda bulunur ve ayak bileğinin dışa dönmesini engeller.
Ayak bileği burkulmaları en sık spor esnasında görülmektedir
Spor yaralanmaları ayak bileği yaralanmalarının %15 ini oluşturmaktadır. Basketbol, voleybol ve futbol en sık risk oluşturan spor dallarıdır.
En sık bilek burkulmalarına spor esnasında rastlandığını ifade eden Öğün, "Sporcular da ayak bileği burkulması konusunda risk grubunda yer alır. Bütün kasların gevşediği regl döneminde bayanlar ve kilolu insanlar da bilek burkulmaları konusunda risk grubunu oluşturmaktadır."
Ayağınızı sıkmayan ayakakabılar tercih edin
Rahatsız görünen topuklu ayakkabılar giyen bayanların sık sık ayak bileği burkulması sorunu yaşadığını dile getiren Dr. Tunç Cevat Öğün, şu önerilerde bulundu: Topuklu ve rahatsız ayakkabılar giymeyin. Kullanılacaksa bile ayağı saran ayakkabılar tercih edin.
Tedavi sonrasında öncelikle verilen egzersizleri eksiksiz uygulamalı ve ayak bileğinizi ikinci kez burkmamaya özen göstermelisiniz. Ayağınızı ikinci kez burkmanız demek sizi ciddi bir ayak bileği sorununa sürükleyebilir ve bileğinizin iyileşmesi için cerrahi müdahaleye maruz kalabilirsiniz. Bu nedenle ayağınızı burkmamaya çok dikkat etmelisiniz. Ayak burkulması herkesin başına gelebilir ancak ayağınızı burktuktan sonra önemsiz gibi düşünmeyip gereken işlemleri yapmalı (buz koymak gibi) uzun süren ağrılarınız için geç kalmadan mutlaka bir uzmana görünmelisiniz.