Kas erimesini ve omurilikte zarar görmüş motor sinirlerin bulunduğunu anlatan Amiyotrofik lateral skleroz, Amerika'da Lou Gehrig adıyla, İngiltere'deyse Motor Nöron Hastalığı olarak anılıyor. ALS hastalığı nedir? ALS hastalığı belirtileri nelerdir? ALS tedavisi nasıl olur? ALS hızlı mı ilerler? ALS ölümcül müdür? ALS nasıl teşhis edilir?
Anahtar çevirme, kalem tutma, tarak kullanma gibi ince beceri gerektiren hareketlerde zorluk yaşanması ile fark edilen ALS hastalığının belirtileri bundan daha önemli sorunlar da olabilir. ALS hastalığının tanısının birden fazla doktor tarafından konulmasına dikkat çeken doktorlar ALS hastalığını anlatıyor.
Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS) hastalığına nörologlar ve teknik incelemelerle tanı konulabilmektedir. Semptomlar arasında genellikle kas güçsüzlüğü ve ilintili kaslarda erimeler yer almaktadır. Peki, ALS hastalığı nedir? ALS hastalığının belirtileri nelerdir?
ALS HASTALIĞI NEDİR?
Motor sinirlerin zarar görme nedeni bilinmiyor. Bazı şüphe ve tahminler var. Tarım ilaçları ve ağır metaller gibi bazı çevresel etkenler, hormonal bozukluklar, vitamin eksikliği, virüsler, kanser gibi pek çok etkenin hastalığa yol açtığından şüpheleniliyor, ancak bunların hiçbiriyle ilgili yeterli kanıt yok.
ALS hastalığının başlangıç belirtileri her hastada aynı olmuyor.• Genellikle bir kolda ya da bacakta güçsüzlük ya da incelme, hastanın fark ettiği ilk belirti oluyor. Örneğin, kalem tutmak, düğme iliklemek, çanta taşımak zorlaşıyor ya da hasta yürürken tökezleyebiliyor.• Bazı hastalarda hastalık, konuşma veya yutma güçlüğü şeklinde başlıyor. Hastanın kendisi ya da yakınları peltek, genizden konuşmayı fark edebiliyor.• Kaslarda seyirme, ağrı ve kramplar bu belirtilere eşlik ediyor.• Kontrol edilemeyen ağlama ve gülmeler görülebilir.
Güçsüzlük, zaman içinde başladığı bölümden diğer uzuvlara (kol, bacak, dil ve yutak kaslarına) yayılır. Bütün vücutta kaslarda erime, güçsüzlük, seyirmeler nedeniyle hastanın günlük yaşam aktivitesi kısıtlanabilir. Tek başına iş göremeyebilir. Yemek yiyemez, giyinemez, yıkanamaz. Yataktan dahi kalkamayabilir. Hastalığın kritik dönemi solunum kaslarının da güçsüzleştiği zamandır. Bu durumda hastanın hızlı ve yakın tıbbi desteğe ihtiyacı vardır. Hastalığın başlangıcından itibaren hayatta kalma süresi genellikle dört-altı yıl ise de, on yıl veya daha uzun yaşayan pek çok hasta da var. Yirmi yıl yaşayan hastalar olduğu gibi ilerlemesi duran, şikayetleri geçen hastalar da oluyor. Bu farkın nedeni tam olarak bilinmiyor. Teşhisten 43 yıl sonra hala yaşamını oldukça verimli biçimde sürdüren dünyaca ünlü bilim adamı Stephen Hawking, sergilediği bu dirençli tablo ve uzun yaşam süresiyle ALS olmadığı yolunda bir görüşe yol açtıysa da ALS hastası. Üç hemşire ve asistanının desteğiyle de olsa her yıl dört-beş kez yolculuğa bile çıkan ve bundan büyük keyif alan Hawking, çevresiyle iletişimini yanak kasları ile kontrol ettiği elektronik bir cihaz aracılığıyla sağlıyor. Bilgisayarda yazı yazabiliyor ve yazdıklarını, bir metin okuyucu program sayesinde seslendirebiliyor.