Yeni doğan bebekler, gözlerini dünyaya açtıkları ilk andan itibaren tamamen savunmasız bir durumda olur. Bebekler, her ne kadar anne babaya muhtaç olsa da ufak reflekslerle kendini korumaya çalışır. Bu durum tamamen doğuştan gelen bir özelliktir. Bebeğin eline dokunduğunuzda, bebeğin parmaklarınızı kavraması ya da yüzüne yaklaştığınızda gözlerini kırpması da bu durumun en önemli göstergelerindendir. Central Hospital'dan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Hasan Ünlütürk, bebek gelişimi için büyük önem taşıyan refleksler hakkında bilinmeyenleri anlatıyor.
İSTEM DIŞI TEPKİLER Refleksler, kişilerin ani gelişen olaylara karşı verdiği istem dışı tepkilerdir. Bu içgüdüsel hareketler kişilerde doğumdan itibaren görülmeye başlar. Refleksler, özellikle bebekler için hayati bir öneme sahiptir. Bunların başında emme refleksi gelir. Çünkü bir bebeğin yaşamını sürdürebilmesi için anne sütünü alabilme kabiliyetine sahip olması gerekir. Bu nedenle bebek, kimsenin bir şey öğretmesine ihtiyaç duymadan emme refleksi ile beslenir. BEBEK GELİŞİMİNDE ÖNEMLİ İPUÇLARI Bebekler için emme refleksi dışında önem taşıyan çeşitli refleksler vardır. Bunlar arasında ise arama-emme refleksi, moro sıçrama ve tonik boyun refleksi, yürüme, yakalama ve aksırma-öksürme refleksi sayılabilir. Bu refleksler bebeğin santral sinir sisteminde herhangi bir problemin olup olmadığını gösteren ipuçlarıdır. Bu nedenle bebeklerin doğumun hemen ardından mutlaka nörolojik muayenelerin yapılması gerekir. ARAMA-EMME REFLEKSİ Bebeğin doğumuyla görülen arama-emme refleksi, tamamen beslenme içgüdüsüyle ortaya çıkar. Bebeğin dudak çevresine ya da yanaklarına dokunulduğunda bebek otomatikman yüzünü o yöne doğru çevirir ve emmeye hazırlık yapar. Bu refleks, 3 ile 7 aya dek sürebilir. Arama-emme refleksi daha uzun süreler devam ediyor ise anne babaların çok dikkat etmesi gerekir. Çünkü 7 aydan fazla süren bu refleks, beyin hasarı habercisi olabilir. Arama-emme refleksinin hiç görülmemesi ise beyin sapında doğumsal bozuklukları, travma ve sinir sistemini içine alan ağır enfeksiyon durumlarını işaret edebilir. MORO(SIÇRAMA) REFLEKSİ Yeni doğan bebeklerin sağlıklı olduğunun bir göstergesi olan moro (sıçrama) refleksi, bebeğin duyduğu yüksek seslere ve ani hareketlere verdiği tepkidir. Cam veya kapıların hızla çarpması ya da bir cismin yere düşmesi durumunda bebeğin moro refleksi devreye girer. Bu refleks sonucu bebek, olduğu yerde sıçrar ve ellerini hızla göğsüne çeker. Sıçrama refleksi, genel olarak 3 aydan itibaren kaybolmaya başlar. Fakat bazen 6 aya kadar devam ettiği de görülebilir. Bu refleksin görülmemesi bebekte santral sinir sisteminin zedelenmesini ya da farklı bir hastalığın baskılandığının habercisi olabilir. Bunların yanı sıra ani seslere ve hareketlere bebeğin tek bir kısmıyla (sağ ya da sol) tepki vermesi, hareket etmeyen diğer kol ya da bacakta sinir felcinin veya köprücük kemiğinde kırığın varlığını gösterebilir. Tek taraflı sıçrama refleksinin uzun sürmesi ise beyin hasarını işaret edebilir.