Akne Vulgaris
Akne vulgaris, kıl kökü ve yağ bezinin iltihabi bir hastalığıdır, 12–15 yaş arasında %85 sıklıktadır. 25 yaş dolayında kendiliğinden sonlanmakla birlikte, özellikle kadınlarda 40 yada kadar süren şiddetli bir seyir gösterebilir. Genetik yatkınlık, stres, yağlı kozmetik uygulamalar ve hiperandrojenizm denen hormon bozuklukları başlıca sebepleri arasındadır.
Belirtiler
Bu sık görülen hastalık hem fiziksel olarak görüntüyü bozmakta hem de bu görüntü bozukluğu psikolojik bozuklukların artmasına neden olmaktadır. Tedavi edilmediği takdirde uzun yıllar, hatta bir ömür boyunca devam edebilen bir hastalık haline dönüşmektir. Birincil yerleşim yeri yüzdür, sırt ve göğüste de görülebilir. İltihabi olan ve olmayan lezyonlardan oluşur. İltihabi olmayan lezyonlar, açık komedon (siyah nokta) ve kapalı komedondur İltihabi lezyonlar papül, püstül, kist ve nodüldür. En çok komedon, papül ve püstüllerle seyreder. Kistik ve nodüler lezyonlar iz bırakarak geriler.
Tanı
Tanı öykü ve klinik bulgularla konur.
Tedavi
Akne vulgaris, psiko sosyal sorunlara yol açması ve yara izi bırakabilmesi nedeniyle mutlaka tedavi edilmelidir.
Hastaya, tedavinin uzun süreli olacağı ve beklenen etkinin en erken 1-2 aydan sonra başlayacağı açıklanmalıdır. Tedavi seçiminde lezyonların şiddeti, yaygınlığı, hastanın yaşı önemlidir.
A. Lokal tedavi
1. Ilaçsız tedavi
Tedavide ilk basamaktır, hafif ve orta dereceli aknede uygulanır. Hafif (yalnızca komedon bulunan) aknede tek olarak yeterlidir. Temizleyiciler, sabunlar, tercihen anti bakteriyel ve pH'sı ayarlı olanlar, günde 2–3 kez kullanılmalıdır. Kozmetik uygulamalardan kaçınılmalıdır. Sivilceler sıkılmamalı ve koparılmamalıdır.
2. Ilaçlı tedavi
Doktorunuza danışınız.lokal irritasyon, sindirim sistemi yakınması, ilaç reaksiyonları geliştiğinde hekime gerekir. İlk üç ay ayda 1, sonra üç aylık aralarla en az bir yıl izlem gerekir. Tedavi sırasında başvurulması önerilmelidir.
Öneriler
• Akne sıkılmamalı, kurcalanmamalıdır. Bunun yapılması aknenin dağılmasına ve cildin diğer bölgelerine yayılmasına neden olur.
• Yüzün günde en az iki defa saf sabun ve suyla hafifçe temizlenmesi ve iyice kurutulması lazımdır. Ovuşturma cildinizi tahriş ederek aknenin daha kötü bir hal almasına neden olur. Akneye neden olmayacak kozmetik ürünler kullanılmalıdır.
• Kullanılan akne ürünlerinin cilde işlemesi için gerekli olan zaman unutulmamalıdır.
• Dermatolog veya eczacıya ürünün nasıl ve ne süreyle kullanılması gerektiği mutlaka sorulmalıdır.
• Bazı akne tedavi ürünleri cildin güneş ışığı ve ültraviyole ışınlarına karşı duyarlılığı artırabilir.
• Güneşten korunmalı ve tedavi boyunca solaryumlardan uzak durulmalıdır.
Unutmayın: bir dermatologun çözemeyeceği akne problemi hemen hemen yoktur. Probleminizden daha kısa sürede kurtulmak için mutlaka bir hekime başvurulmalıdır.
Sağlık Terimlerinde Ara