Uzm.Dr. Faruk Akçay
Alerji:
Alerjinin belirlenmesindeki ilk adım, hastanın iyi sorgulanmasıdır. Yakınmaların mevsimler ile ilgisi, evcil hayvan varlığı, rutubet, ev tozu akarları (halı,yün veya pamuk yatak, yorgan) gibi mesleki etkenlerin belirlenmesi önemlidir. Ayrıca kişide saman nezlesi, cilt allerjileri, besin allerjisi olması, ailesinde alerji, astım öyküsü olması önem taşır.
İkinci adım, alerji cilt testleri ile etken maddelerin saptanmasıdır. Bu testler uzman doktor tarafından uygulanmalı ve yorumlanmalıdır. Ev tozu akarları, ağaç polenleri, ot polenleri, küf mantarları, evcil hayvanlar standart olarak test edilmektedir. Daha sonra alerji düzeyini belirlemek amacı ile detaylı kan tetkikleri yapılır.
Egzersiz:
Egzersiz astımı bir efor yapıldıktan sonraki dakikalarda ortaya çıkar, öksürük ve hırıltı solunum ile kendini belli eder. Özellikle gençlerde hızlı yürüme, koşma sonucunda ortaya çıkar. Egzersiz öncesi nefes açıcı ilaç alımı ise önlenebilir.
Enfeksiyonlar:
Üst solunum yolu enfeksiyonları sırasında astım atakları gelişebilir. Özellikle viral enfeksiyonlar bu ataklardan sorumludur.
Sinüzit:
Astımlı hastalarda sinüs hastalıkları görülür. Sıklıkla bakterilerin neden olduğu sinüzit saptanır.
Aspirin:
Değişik bir astım türü aspirin grubu ilaçlar ise tetiklenen ve polipler ile birlikte görünen, samter sendromu denen astımdır. Bu grup hastalara aspirin ve mon-steroid antienflamatuar ilaçlar yasaklanmalı, burun polipleri ameliyat edilmelidir.
Mide asidi:
Mideden başlayıp göğse doğru çıkan şiddetli yanma ve ağrı mide asidinin yemek ve nefes borusuna kaçtığının göstergesidir. Özellikle yemeklerden sonra, ortaya çıkar, yatar pozisyonda ve öne doğru eğilince artar; bazen öksürük ve hırıltı solunumuna neden olur. Bu duruma reflü denilir ve astımı tetikleyen etkenlerdendir.
Meslek:
Astımların %5-10’u mesleki astımdır. Özellikle otomobil boyacıları, kimyasal madde kullanılan laboratuarlarda çalışanlar ve kuaförler de görülür.
Hava kirliliği:
Hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde öksürük ve hırıltı solunumu daha sık görülür.
İrritan maddeler:
Böcek ilaçları, solvanlar, boya spreyleri, amonyak veya klorhidrik asid buharı astım krizi ortaya çıkartır.
Rutubet:
Ev tozu akarları ve küf mantarları rutubetli ortamlarda sık görüldüğünden, allerjik astım oluşmasında rutubetin rolü büyüktür.
Psikolojik faktörler:
Heyecan, sıkıntı gibi durumlarda hastaların yakınmalarında ve özellikle nefes darlığında artış olur.